najciekawsze orzeczenia | Co do zasady

W wyroku z 26 kwietnia 2019 r. (V CSK 80/18) Sąd Najwyższy uznał, że nie jest sprzeczne z naturą umowy o roboty budowlane uzależnienie wypłaty wynagrodzenia od braku wad przedmiotu zamówienia. Za dopuszczalne należy więc przyjąć postanowienia stron o zapłacie dopiero po uzyskaniu bezusterkowego protokołu odbioru robót. Przy czym takie zastrzeżenia w ocenie Sądu Najwyższego mogą także znaleźć się w samej treści protokołu odbioru. Sąd Najwyższy zaaprobował bowiem możliwość powoływania się przez strony na dokonane zastrzeżenia w protokole odbioru stanowiące dodatkowe w stosunku do umowy postanowienia.

Sąd Najwyższy w wyroku dotyczącym odszkodowania z umowy ubezpieczenia przesądził, że nieważne jest postanowienie niekorzystne dla jednej ze stron umowy ubezpieczenia, które wprowadził ubezpieczyciel jako kontrahent o silniejszej pozycji kontraktowej, kształtujący jednostronnie ogólne warunki ubezpieczenia.

Zamawiający w dokumentacji postępowania może wymagać od wykonawców spełnienia określonych warunków udziału. Powinny być one precyzyjne i należycie opisane, aby wykonawcy mogli odpowiednio wykazać ich spełnienie. Co jednak gdy zamawiający nie zdefiniował precyzyjnie warunku udziału w postępowaniu? Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z 3 lipca 2020 r. (KIO 1001/20) stwierdziła, że wtedy należy zastosować ten sposób interpretacji warunku, który jest korzystniejszy dla wykonawcy.

Kilku wykonawców wspólnie ubiega się o udzielenie zamówienia. Czy mogą wnieść wadium w formie gwarancji wadialnej, która nie wymienia wszystkich członków konsorcjum? Ta kwestia była i wciąż jest przedmiotem dyskusji w orzecznictwie i literaturze prawniczej. Zabierając głos w tym sporze, Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z 31 lipca 2020 r. (KIO 1183/20) podkreśliła, że decydującą rolę odgrywa tu treść gwarancji, z której musi jednoznacznie wynikać zakres podmiotowy i przedmiotowy odpowiedzialności gwaranta (np. banku, ubezpieczyciela, poręczyciela).

Dystrybutorzy filmowi od lat walczą z nielegalnym udostępnianiem filmów w internecie. Dochodzenie praw przed sądami utrudnia przede wszystkim specyfika funkcjonowania platform, na których filmy są udostępniane, w tym gwarantowana ich użytkownikom względna anonimowość. Trybunał Sprawiedliwości UE w najnowszym wyroku potwierdził, że ani YouTube, ani Google nie są zobowiązane do ujawniania szczegółowych danych pozwalających na identyfikację użytkowników, którzy naruszyli cudze prawa własności intelektualnej. Jakich danych? O tym dalej.

W postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego zamawiający ma obowiązek poprawić w ofercie oczywiste omyłki pisarskie czy rachunkowe, niezwłocznie zawiadamiając o tym wykonawcę, którego oferta została poprawiona. A czy powinien również dopisać w treści oferty brakujące ceny jednostkowe netto, które były wymagane przez SIWZ? Krajowa Izba Odwoławcza, powołując się na zasadę równości i przejrzystości prawa zamówień publicznych, udzieliła odmownej odpowiedzi na to pytanie w wyroku z 6 lipca 2020 r. (KIO 973/20).

Naczelny Sąd Administracyjny zajmował się ostatnio sprawą, w której rozważał możliwość zastosowania przepisu o trzyletnim terminie na rozpoczęcie robót budowlanych do pozwolenia na wznowienie robót budowlanych, wydanego przez organy nadzoru budowlanego w odniesieniu do zalegalizowanej samowoli budowlanej. NSA wskazał, że terminu tego nie stosuje się w takim przypadku.

Procedura self-cleaning opisana w art. 24 ust. 8 p.z.p. pozwala ubiegać się o zamówienie pomimo wystąpienia okoliczności, które mogłyby być oceniane jako przesłanki wykluczenia. Jakie dowody powinni jednak przedstawić wykonawcy w ramach samooczyszczenia, aby były one skuteczne? W niedawnym wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z 31 lipca 2020 r. (KIO 1248/20) zaznaczono, że wykonawcy zobowiązani są nie tylko wykazać podjęte działania kadrowe, organizacyjne czy techniczne, ale też udowodnić, że działania te będą przeciwdziałać w przyszłości powstaniu podobnych uchybień.

W ostatnim czasie Sąd Najwyższy wydał kilka orzeczeń dotyczących instytucji potrącenia (art. 498 k.c.), które potwierdziły dotychczasową linię orzecznictwa i wypracowaną praktykę w obrocie prawnym i gospodarczym. Zmieniły się też przepisy dotyczące podnoszenia zarzutu przedawnienia w postępowaniu cywilnym.

Dokumentacja składana przez wykonawców w trakcie postępowania o udzielenie zamówienia zawiera czasem błędy lub braki budzące wątpliwości zamawiającego. Pozwala je wyjaśnić art. 26 ust. 3 p.z.p. stanowiący ukłon ustawodawcy w stronę wykonawców. W doktrynie i orzecznictwie zastanawiano się nieraz, jak korzystać z tego przepisu. Ważnym głosem w tej dyskusji jest niedawny wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 30 lipca 2020 r. (KIO 1598/20).

W myśl zasady przejrzystości postępowania i uczciwej konkurencji wykonawcy powinni być transparentni i przedstawiać zamawiającym rzetelne informacje, odpowiadając na pytania w JEDZ i udzielając pełnych wyjaśnień. W dobrze pojętym interesie wykonawców leży podanie wszystkich okoliczności pozwalających zamawiającym na ocenę ich rzetelności. Nie jest to jednak takie oczywiste, co pokazuje wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 18 czerwca 2020 r. (KIO 706/20), dotyczący udzielenia odpowiedzi w JEDZ niezgodnie z prawdą.

Jawne i prawidłowe przeprowadzenie procedury otwarcia ofert jest jedną z gwarancji należytego prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia. Co jednak gdy w oczach wykonawcy otwarcie ofert nie zostało przeprowadzone w sposób należyty? Właściwą drogą jest tu odwołanie się do KIO, jednak wykonawca musi należycie wykazać nieprawidłowości i ich wpływ na wynik postępowania. Czy w sprawie, która była przedmiotem wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z 8 czerwca 2020 r. (KIO 1054/20), wykonawca sprostał tym obowiązkom?