Miejsce zwykłego pobytu w kontekście wniosku o powrót dziecka za granicę
Każda sprawa wniesiona w trybie Konwencji haskiej dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę wymaga ustalenia miejsca zwykłego pobytu dziecka. Pojęcie miejsca zwykłego pobytu ma zatem kluczowe znaczenie dla funkcjonowania samej Konwencji. Pomimo to nie zostało ono zdefiniowane ani w Konwencji, ani w rozporządzeniu Bruksela II bis mającym zastosowanie w stosunkach między państwami członkowskimi UE.
Brexit a prawo rodzinne
Z dniem 31 stycznia 2020 r. Wielka Brytania przestała być państwem członkowskim UE i od tego czasu nie uczestniczy w unijnych procesach podejmowania decyzji ani w pracach instytucji UE. Rozpoczął się uzgodniony w ramach umowy o wystąpieniu okres przejściowy, który potrwa do 31 grudnia 2020 r. Do tego czasu wszystkie przepisy UE (z pewnymi wyjątkami nieodnoszącymi się do prawa rodzinnego) nadal mają zastosowanie do Wielkiej Brytanii, tak jak do państw członkowskich UE. Jak jednak będą wyglądać kwestie rozwodów, alimentów i władzy rodzicielskiej od nowego roku?
Nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn
Rozszerzy się krąg osób mogących korzystać ze zwolnienia od opodatkowania spadków i darowizn. Objęte zwolnieniem zostały osoby, które przebywają lub przebywały w rodzinie zastępczej, w rodzinnym domu dziecka, w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, a także osoby tworzące rodzinę zastępczą, prowadzące rodzinny dom dziecka lub pracujące z dziećmi w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.
Prawo właściwe dla małżeńskich stosunków majątkowych – jak je wybrać i co się stanie, gdy tego nie zrobimy?
Jakie prawo reguluje stosunki majątkowe małżeńskie obywatelki Polski oraz obywatela Wielkiej Brytanii, którzy pobrali się na terytorium Wielkiej Brytanii, a następnie przeprowadzili do Polski? Jakiemu prawu podlegają stosunki majątkowe polsko-francuskiego małżeństwa mieszkającego w Hiszpanii, ale posiadającego nieruchomości w Polsce i we Francji? Czy dokonany przez polsko-szwedzkie małżeństwo wybór prawa właściwego dla ich stosunków majątkowych zostanie uznany przez sąd angielski? Na te i inne pytania odpowiadają przepisy kolizyjne, których znajomość stanowi punkt wyjścia dla analizy stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami.
Cywilnoprawne aspekty uprowadzenia rodzicielskiego, czyli słów parę o Konwencji haskiej z 1980 r.
Podobno przyzwyczajenie rodzi lekceważenie (ang. familiarity breeds contempt). To stare angielskie przysłowie zdaje się potwierdzać w Chinach, gdzie po otwarciu sądów po kilkunastotygodniowej kwarantannie zanotowano bezprecedensowy wzrost liczby pozwów rozwodowych. O ile na razie trudno mówić o podobnym trendzie w Europie, liczba rozwodów systematycznie rośnie, a przepisy prawa rodzinnego z trudem nadążają nad potrzebami przemieszczających się rodziców i dzieci. Niektórzy rodzice wyjeżdżają z dziećmi za granicę, celowo próbując ominąć przepisy prawa rodzinnego danej jurysdykcji. Inni po prostu wracają do kraju pochodzenia, nieświadomi konsekwencji prawnych swoich działań. Ta sytuacja, zwana uprowadzeniem rodzicielskim, stanowi globalny i narastający problem.
Odrzucenie spadku przez małoletniego mieszkającego za granicą
Małoletni może zostać spadkobiercą zarówno na podstawie testamentu, jak i z ustawy. Często powołanie do spadku wynika z jego wcześniejszego odrzucenia przez rodziców (z powodu długów spadkowych lub chęci przekazania spadku dalszym spadkobiercom). Jednak z pozoru prosta sprawa spadkowa komplikuje się, jeżeli małoletni spadkobierca nie mieszka w Polsce.
Jurysdykcja w sprawach rozwodowych z elementem międzynarodowym
Wielu z nas spędza część życia za granicą. Część emigruje na stałe, zachowując jednak silne więzi z państwem swego pochodzenia. Część dzieli życie między kilka krajów, staje się „obywatelami świata”, z kilkoma paszportami, uprawnieniami do głosowania i nieruchomościami na różnych kontynentach. Dla takich osób rozwód może mieć globalne implikacje. W przypadku małżonków o znaczących aktywach podział majątku jest prawdziwym wyzwaniem, ale o ile pieniądze można podzielić, dzieci już nie. Ustalenie lub wybór właściwej jurysdykcji mogą okazać się kluczowe dla należytego zabezpieczenia swoich interesów.
