prawo spadkowe | Co do zasady

Naturalnym rozwinięciem rozważań o prawnym statusie danych jest również pytanie o to, czy dane mogą być dziedziczone. To nie jest już problem teoretyczny. Dane mają coraz większą wartość i kluczowa staje się odpowiedź na pytanie, czy stanowią one składnik majątku osoby zmarłej, który może zostać przejęty przez spadkobierców.

Często przyjmuje się, że zachowek należy się uprawnionym tylko wtedy, gdy do dziedziczenia dochodzi na podstawie testamentu. Jednak przepisy Kodeksu cywilnego nie wykluczają możliwości ubiegania się o zachowek przy dziedziczeniu z ustawy. Dotyczy to przede wszystkim sytuacji, w których spadkodawca jeszcze za życia rozporządził istotnymi składnikami swojego majątku pod tytułem darmym lub uczynił je przedmiotem zapisu windykacyjnego.

Rozszerzy się krąg osób mogących korzystać ze zwolnienia od opodatkowania spadków i darowizn. Objęte zwolnieniem zostały osoby, które przebywają lub przebywały w rodzinie zastępczej, w rodzinnym domu dziecka, w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, a także osoby tworzące rodzinę zastępczą, prowadzące rodzinny dom dziecka lub pracujące z dziećmi w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.

Małoletni może zostać spadkobiercą zarówno na podstawie testamentu, jak i z ustawy. Często powołanie do spadku wynika z jego wcześniejszego odrzucenia przez rodziców (z powodu długów spadkowych lub chęci przekazania spadku dalszym spadkobiercom). Jednak z pozoru prosta sprawa spadkowa komplikuje się, jeżeli małoletni spadkobierca nie mieszka w Polsce.

W Sejmie trwają prace nad rządowym projektem nowelizacji przepisów Kodeksu cywilnego i Kodeksu postępowania cywilnego, które istotnie zmodyfikują zasady odpowiedzialności spadkobierców za długi odziedziczone po zmarłym. Odbyło się już pierwsze czytanie projektu i można oczekiwać, że niebawem zostanie on uchwalony przez Sejm.