najciekawsze orzeczenia | Co do zasady

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 8 września 2022 r. (II GSK 2034/18) przełamał w miarę jednolitą linię orzeczniczą w przedmiocie zakazu sprzedaży alkoholu przez internet. Sąd ten uznał, że wykorzystanie internetu w celu sprzedaży napojów alkoholowych konsumentowi nie jest równoznaczne z naruszeniem art. 96 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi przewidującego możliwość sprzedaży detalicznej takich produktów w punktach sprzedaży takich jak sklep branżowy, wydzielone stoiska lub pozostałe placówki samoobsługowe, w których sprzedawca prowadzi bezpośrednią sprzedaż alkoholu. Uzasadnienie wyroku NSA wciąż nie zostało opublikowane, jednak wyrok ten utrzymał w mocy wyrok WSA w Krakowie, co wskazuje, że spodziewana jest zbliżona argumentacja i warto przyjrzeć się nowemu stanowisku orzeczniczemu wyrażonemu w uzasadnieniu WSA.

Czy sędzia może bezstronnie orzekać w sprawie banku, z którym zawarł umowę kredytu? Czy sam fakt posiadania kredytu we frankach szwajcarskich jest podstawą do wyłączenia sędziego od rozpoznawania spraw o unieważnienie umów kredytów indeksowanych lub denominowanych w tej walucie? I dlaczego łatwiej o wyłączenie sędziego Sądu Najwyższego niż sędziów sądów powszechnych?

Wydać pozwolenie na rozbiórkę budynku, zablokować rozbiórkę budynku i żądać zapłaty podatku od nierozebranego budynku, ignorując wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w tej sprawie. Takie zachowanie organów władzy publicznej nie buduje zaufania obywateli – i nie jest zgodne z prawem

W wyroku z 2 czerwca 2021 r. (II CSKP 7/21) Sąd Najwyższy wypowiedział się, czy można zastrzec warunkową wypłatę wynagrodzenia wykonawcy robót budowlanych. Orzeczenie to ma duże znaczenie praktyczne, ponieważ komentuje, jakie postanowienia umowne w zakresie wynagrodzenia są dopuszczalne, a jakie zakazane i tym samym nieważne. To istotna lektura zarówno dla wykonawców, jak i inwestorów. Zawiera cenne wskazówki, jak kształtować treść umowy o roboty budowlane, aby zachować jej zgodność z przepisami i zapewnić sobie należytą ochronę prawną.

Sąd Najwyższy w ostatnim czasie wypowiedział się na temat uznania długu i tym samym dał kilka ogólnych wskazówek, jak interpretować oświadczenia i zachowanie dłużnika. Jest to bardzo ważne praktyczne zagadnienie, ponieważ dłużnik swoim działaniem może doprowadzić do przerwania biegu przedawnienia roszczenia. Dłużnicy powinni więc zachować ostrożność, co deklarują wierzycielowi. Wierzyciele natomiast w wielu przypadkach mogą wykorzystać zachowanie dłużnika, aby poprawić swoją sytuację prawną.

Nasilenie działalności gospodarczej na Morzu Bałtyckim coraz częściej będzie skutkować sytuacją, w której różne przedsięwzięcia będą planowane w tej samej lokalizacji. Rozstrzyganie w tego typu sprawach może być wyzwaniem zarówno dla organów, jak i dla sądów administracyjnych.

Księgi wieczyste zawierają szereg informacji dotyczących stanu prawnego nieruchomości (działy II–IV). Zawarte tam dane objęte są domniemaniem ich prawdziwości (art. 3 ustawy o księgach wieczystych i hipotece). Co jednak jeśli okaże się, że treść księgi wieczystej różni się od rzeczywistego stanu prawnego nieruchomości? Czy domniemanie można obalić i w jaki sposób to najlepiej zrobić? Najpopularniejszym instrumentem jest wytoczenie powództwa o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. Nie jest to jednak jedyny sposób, co ostatnio potwierdził Sąd Najwyższy w swoim orzecznictwie.

Może się wydawać, że wybór najkorzystniejszej oferty zwiastuje rychłe zawarcie umowy. Praktyka pokazuje jednak, że nieraz wybrani w postępowaniu wykonawcy uchylają się od jej podpisania. Kiedy mamy do czynienia z takim zachowaniem i czy zawsze zwlekanie z podpisaniem umowy jest podstawą do unieważnienia postępowania? Właśnie na takie pytanie musiał odpowiedzieć sobie zamawiający w sprawie będącej przedmiotem wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z 28 marca 2022 r. (KIO 686/22).

Konsorcjum od wielu lat jest powszechną i – wydawałoby się – dobrze znaną formą współpracy przedsiębiorców realizujących zamówienia publiczne. Mimo to konstrukcja ta wciąż budzi wątpliwości prawne, zwłaszcza gdy rodzi się spór i trafia on do sądu. Ze względu na zwodnicze podobieństwo tej konstrukcji do spółki cywilnej niejasne bywa to, którzy członkowie konsorcjum mogą uczestniczyć w procesie sądowym. Takie właśnie zagadnienie badał Sąd Najwyższy w wyroku z 30 czerwca 2021 r., III CSKP 75/21.

Zamawiający jako gospodarz postępowania powinien określić w dokumentacji wymogi formalne oraz techniczne dotyczące zabezpieczenia wadialnego. Zdarzało się, że jednym z takich wymogów było nałożenie na wykonawców obowiązku przedłożenia gwarancji wadialnej, której ważność przekraczałaby termin związania ofertą. W niedawno wydanym orzeczeniu Krajowej Izby Odwoławczej rozstrzygnięto, czy takie postanowienia SWZ są dopuszczalne, czy też może są nieważne z mocy prawa (KIO 3482/21).

Wykonawca ma obowiązek rzetelnie skalkulować cenę oferty i uwzględnić w niej wszystko, co wynika z SWZ, w tym typowe ryzyka związane z realizacją zamówienia, tak aby zaoferowana cena była realna i pozwalała na należyte wykonanie umowy. Jeśli cena oferty wydaje się rażąco niska lub budzi wątpliwości, wykonawca musi ją szczegółowo wyjaśnić.

Określenie w treści regulaminu planowanego kosztu wykonania prac realizowanych na podstawie pracy konkursowej ma na celu zapoznać uczestników postępowania z możliwościami finansowymi zamawiającego. Wykonawcy powinni uwzględniać tą wartość przy sporządzaniu prac konkursowych, ponieważ w przeciwnym razie ich praca nie podlegałaby ocenie przez sąd konkursowy. Na takie konsekwencje wskazała Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z 10 stycznia 2022 r. (KIO 3624/21).