arbitraż | Co do zasady

Sąd Najwyższy w budzącym wiele kontrowersji postanowieniu z 19 stycznia 2024 r. (II CSKP 897/22) przyjął, że obiektywna niemożność poniesienia kosztów postępowania przed sądem polubownym może pociągać za sobą niewykonalność zapisu na sąd polubowny w rozumieniu art. 1165 § 2 k.p.c. Analogiczną interpretację prezentowały już portugalski Tribunal Constitucional, niemiecki Bundesverfassungsgericht, brytyjski United Kingdom High Court, fiński sąd apelacyjny czy w szerokim ujęciu Europejski Trybunał Praw Człowieka.

1 lipca 2023 r. wchodzi w życie kolejna, obszerna nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego. Zmiany dotyczą zarówno przepisów ogólnych, jak i postępowania rozpoznawczego, zabezpieczającego, egzekucyjnego i arbitrażowego. W tym artykule odnoszę się do proponowanych zmian części piątej Kodeksu postępowania cywilnego dotyczących sądu polubownego.

Po tym, jak Rosja zagroziła, że będzie wywłaszczać zagranicznych inwestorów wycofujących się z tego kraju z powodu wszczętej przez Rosję i Białoruś wojny z Ukrainą, ruszyła lawina komentarzy zachęcających poszkodowanych przedsiębiorców do przygotowywania pozwów przeciwko Rosji w arbitrażu inwestycyjnym.

Inwestor i generalny wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za wynagrodzenie podwykonawców. Nie oznacza to jednak automatycznie, że postanowienia umowy łączącej podwykonawcę i generalnego wykonawcę będą miały bezpośrednie zastosowanie do inwestora. Szczególnym postanowieniem jest zapis na sąd polubowny wyznaczający sposób dochodzenia wierzytelności. Jeśli generalny wykonawca i podwykonawca umówili się na arbitraż, czy podwykonawca może pozwać inwestora także w arbitrażu, czy powinien szukać ochrony przed sądem powszechnym?

Ustawą z 17 października 2005 r. dodano do Kodeksu postępowania cywilnego część piątą o sądzie polubownym, implementując do polskiego porządku prawnego ustawę modelową UNCITRAL o międzynarodowym arbitrażu handlowym. Wśród wprowadzonych do Kodeksu przepisów znajduje się artykuł 1209 regulujący – niedoceniane niestety – szczególne postępowanie naprawcze przed sądem polubownym, zwane postępowaniem remisyjnym.

Rozmowa z Łukaszem Laskiem i Piotrem Golędzinowskim z praktyki postępowań sądowych i arbitrażowych o możliwościach pozasądowego rozwiązywania sporów, planowaniu na wypadek sporu i kosztownych pułapkach, których można uniknąć.

FIFPro i FIFA uruchomiły fundusz gwarancyjny zabezpieczający wypłatę wynagrodzeń zawodnikom, którzy nie są w stanie wyegzekwować od klubów należnych im świadczeń. Takie rozwiązania przydałyby się też w innych dyscyplinach. Coraz głośniej bowiem się mówi o potrzebie wsparcia zawodowych sportowców w relacjach z klubami i federacjami sportowymi.

W postępowaniu arbitrażowym, analogicznie jak w postępowaniu przed sądami państwowymi, można wystąpić obok żądania głównego z żądaniem ewentualnym. Ani w ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, ani w regulaminach instytucji arbitrażowych i taryfach opłat arbitrażowych nie ma jednak regulacji dotyczącej opłaty od takich powództw. Pojawia się więc pytanie o zasady naliczania opłat od powództwa ewentualnego w obu tych postępowaniach, a w szczególności o to, czy reguły te są tożsame.

Zgodnie z nowym projektem ustawy Prawo zamówień publicznych w przypadku sporu powstałego na tle realizacji umowy o zamówienie publiczne polubownym rozwiązaniem sporu będzie zajmował się Sąd Polubowny przy Prokuratorii Generalnej RP. Takie uregulowanie budzi jednak pewne wątpliwości prawne.

Nowy Protokół w sprawie cyberbezpieczeństwa w arbitrażu międzynarodowym. Trzy organizacje międzynarodowe: ICCA, New York City Bar Association oraz CPR wprowadzają dobre praktyki w zakresie ochrony przed zagrożeniami w cyberprzestrzeni.

We wtorek 12 lutego br. został uruchomiony Sąd Arbitrażowy Online OAC. Jego twórcy zapowiadają przełom w polskim sądownictwie i rewolucyjną zmianę dla przedsiębiorców.

Księstwo Liechtensteinu od dawna jest międzynarodowym centrum finansowym. Teraz, dzięki nowoczesnemu regulaminowi postępowania polubownego (Liechtenstein Rules) ma szansę stać się międzynarodowym centrum arbitrażu.