najciekawsze orzeczenia | Co do zasady

W wyroku z 29 lipca 2019 r. Trybunał Sprawiedliwości UE wypowiedział się w sprawie trwającego ponad 20 lat sporu pomiędzy członkami zespołu Kraftwerk a producentami utworu muzycznego „Nur mir”. Według TSUE użycie bez zgody producenta nawet bardzo krótkiego fragmentu opublikowanego przez niego utworu narusza jego prawa wyłączne do fonogramu. Czy artyści posługujący się samplami powinni mieć powody do obaw?

Udzielenie zamówienia typu in-house, które spełnia warunki określone w art. 12 ust. 1 lit. a) – c) dyrektywy 2014/24, nie jest samo w sobie zgodne z prawem Unii – orzekł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 3 października 2019 r. w sprawie o sygnaturze C-285/18 Kauno miesto savivaldybè i Kauno miesto savivaldybès administracija, przy udziale UAB „Irgita” i UAB „Kauno švara”. Nie jest to jednak orzeczenie kontrowersyjne ani nie zmienia wypracowanych przez lata zasad wyłączenia zamówień wewnętrznych z reżimu zastosowania dyrektyw zamówieniowych. Daje jednak wykonawcom dodatkowy argument w eliminowaniu decyzji zamawiających, które ci podejmują z pominięciem zasad podstawowych, jak zasada przejrzystości.

W marcu br. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach wydał wyrok, w którym oddalił skargę na bezczynność organu. Jednocześnie wskazał, że ustawa o dostępie do informacji publicznej nie ma na celu zaspokojenia indywidualnych potrzeb obywateli. Korzystać z niej należy wtedy, gdy celem jest troska o dobro publiczne. Inny sposób korzystania z prawa dostępu do informacji publicznej może stanowić nadużycie.

Wykonawca, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza, może złożyć odwołanie wobec nieodrzucenia pozostałych ofert bądź pozycji w rankingu. Sam fakt złożenia oferty oraz okoliczność, że nie doszło do zawarcia umowy, wystarczą, aby uznać istnienie interesu, o którym mowa w art. 179 ust. 1 p.z.p.

Jedną z kluczowych kwestii absorbujących ostatnio opinię publiczną, a zwłaszcza banki i ich kredytobiorców detalicznych, była przyszłość kredytów walutowych, szczególnie tych denominowanych lub indeksowanych do franków szwajcarskich. Po tym, jak potyczki polityków wokół tematu „frankowiczów” nie przyniosły konstruktywnego rozwiązania problemu, uwaga skupiła się wokół toczących się sporów sądowych między bankami a kredytobiorcami. Długo wyczekiwany wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE został opublikowany 3 października 2019 r., a w ślad za nim zostały wydane pierwsze orzeczenia polskich sądów. Niezależnie od wszelkich spekulacji i subiektywnych oczekiwań wiązanych z tym wyrokiem, warto zastanowić się, co tak naprawdę orzeczenie TSUE może zmienić w położeniu zainteresowanych stron, tj. kredytobiorców oraz pierwotnych i wtórnych wierzycieli.

Wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, mający na celu polubowne załatwienie sprawy, stał się bardzo popularnym sposobem na przerwanie przedawnienia. Wpłynęła na to nieskomplikowana procedura oraz niska opłata sądowa. Jednak po wyrokach Sądu Najwyższego i podwyższeniu kosztów postępowania pojednawczego może już nie być tak łatwo.

Trybunał Sprawiedliwości UE, w odpowiedzi na pytania prejudycjalne sądów krajowych, dokonuje wykładni przepisów prawa unijnego albo orzeka o ważności tych przepisów. Wyrok w sprawie prejudycjalnej wiąże nie tylko sąd krajowy w danej sprawie. Interpretacja Trybunału (lub wyrok dotyczący ważności przepisów) odnosi skutek we wszystkich państwach członkowskich zgodnie z zasadą jednolitości i skuteczności stosowania prawa unijnego. TSUE, dokonując wykładni prawa unijnego lub oceniając ważność przepisu, dokonuje ich ze skutkiem wstecznym, a więc interpretuje albo orzeka o ważności przepisu od chwili jego wejścia w życie. Jednym z zagadnień, jakie może powstać na skutek wydania wyroku prejudycjalnego przez Trybunał, jest jego skutek wobec prawomocnych orzeczeń sądów krajowych, które wydane zostały w oparciu o przepisy unijne poddane następnie ocenie TSUE.

Kodeks postępowania cywilnego umożliwia wzruszenie prawomocnego wyroku i ponowne przeprowadzenie postępowania co do istoty sprawy. Służy temu skarga o wznowienie postępowania, która podlega charakterystycznym rygorom i jest dopuszczalna wyłącznie w przypadkach wskazanych w ustawie. Jednak i w tym wypadku szczególne ustawowe rygory pozostawiają pole do różnych interpretacji, a wątpliwości rozstrzyga Sąd Najwyższy.

Postanowieniem z 6 sierpnia 2019 r. Naczelny Sąd Administracyjny skierował do składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego pytanie prawne, które od lat wzbudza w orzecznictwie poważne wątpliwości: czy wniesienie skargi na przewlekłe prowadzenie postępowania po jego zakończeniu i wydaniu ostatecznej decyzji uniemożliwia merytoryczne rozpoznanie takiej skargi przez sąd administracyjny.

Naczelny Sąd Administracyjny orzekł niedawno, że nie jest dopuszczalne uznanie, że stronie przysługuje możliwość podwójnego skarżenia tej samej kwestii – w omawianym przypadku zwrotu dotacji – raz w wyniku zaskarżenia wystąpienia pokontrolnego, a drugi raz poprzez zaskarżenie decyzji administracyjnej.

Ponad półtora roku temu weszła w życie nowelizacja ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Wprowadzone zmiany nadały samorządom między innymi uprawnienie do ograniczania nocnej sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży. Rady gmin zaczęły licznie uchwalać zakazy sprzedaży alkoholu w godzinach nocnych, motywując je szeroko pojętymi względami bezpieczeństwa. Powstaje jednak pytanie – czy tak nieprecyzyjnie uzasadniona uchwała samorządu jest ważna?

Trybunał Sprawiedliwości UE ostatecznie rozstrzygnął sprawę dotyczącą unijnego znaku towarowego przedstawiającego krzyż umieszczony na bocznej stronie buta sportowego. Z wnioskiem o stwierdzenie wygaśnięcia tego znaku towarowego wystąpiła niemiecka spółka Deichmann SE, powołując się na brak rzeczywistego używania znaku.