dr Dominik Wałkowski | Co do zasady

Nowelizacja ustawy o odpadach, który ma wejść w życie z początkiem 2022 r., wdraża do polskiego porządku prawnego przepisy dyrektyw tak zwanego pakietu odpadowego i stanowi krok w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym. Jedna z istotniejszych zmian dotyczy produktów ubocznych.

O nowościach wprowadzonych ustawą z 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw pisaliśmy już, oceniając je z perspektywy inwestorów oraz organizacji ekologicznych. Przepisy te wywołują w praktyce stosowania prawa coraz więcej wątpliwości.

Podpisana przez Prezydenta nowelizacja ustawy dotyczącej ocen oddziaływania na środowisko zwiększa uprawnienia organizacji ekologicznych i sprawia, że uzyskanie zezwoleń na realizację inwestycji będzie bardziej czasochłonne. Wykonanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (powszechnie zwanej decyzją środowiskową) będzie mogło zostać wstrzymane, a postępowania w sprawie zezwoleń inwestycyjnych zawieszone. Prawo przewiduje jednak pewne środki, które mogą ograniczyć negatywne skutki takich rozstrzygnięć dla inwestorów.

Od 1 stycznia 2021 r. na terenie Unii Europejskiej obowiązuje nowa norma emisji spalin – Euro 6D ISC-FCM. Nie ogranicza się ona tylko do kwestii czystości, ale zakłada też obowiązek monitorowania poziomu spalania. Stopniowe zmniejszanie limitów emisji spalin wpisane jest w konsekwentnie realizowaną politykę UE w zakresie ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.

Klasyfikacja jako odpadów uszkodzonych i powypadkowych pojazdów sprowadzanych do Polski nadal budzi wiele wątpliwości. Niedawne wyroki sądów administracyjnych potwierdzają rygorystyczne podejście do tej kwestii w praktyce orzeczniczej, co skutkuje istotnym ryzykiem dla przywożących takie auta.

Udostępniony niedawno projekt nowelizacji przepisów o ocenach oddziaływania na środowisko wywołał poruszenie wśród inwestorów. Przewiduje on nowe uprawnienia organizacji ekologicznych w sprawach dotyczących decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i późniejszych decyzji budowlanych. Organizacje takie będą miały szerszą możliwość zaskarżania wydawanych rozstrzygnięć. Z kolei sądy administracyjne mają zyskać uprawnienie do wstrzymania wykonania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, jeżeli istnieje prawdopodobieństwo, że jest ona dotknięta wadą.

Oczekująca na ogłoszenie w Dzienniku Ustaw nowelizacja przepisów o ocenach oddziaływania na środowisko już na etapie prac w parlamencie wywołała wiele kontrowersji. Główne zastrzeżenia dotyczyły wprowadzanych ustawą zmian w zakresie udziału stron w postępowaniach w sprawie wydania decyzji środowiskowych.

Do Sejmu trafił rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw. Projekt przewiduje wprowadzenie znaczących zmian m.in. do ustawy o odpadach. Nowości mają służyć doprecyzowaniu relatywnie nowych przepisów i stanowić remedium na zgłaszane od lat problemy związane z gospodarowaniem odpadami.

Wiele osób narzeka na nadmiar regulacji dotyczących ochrony środowiska. Nakazy i zakazy dyktowane potrzebą ochrony środowiska dotyczą coraz bardziej szczegółowych i wydawałoby się – bagatelnych aspektów działalności człowieka. Niekiedy trudno uchwycić ich istotę i zrozumieć, jak nowe rozwiązania prawne mają zapobiec degradacji środowiska. Tak naprawdę jednak te rozwiązania nie idą jeszcze tak daleko, jak powinny.

Już od 22 lutego 2019 r. niektórzy posiadacze odpadów, którzy je magazynują lub zarządzają składowiskami, zobowiązani są do zainstalowania kamer i uruchomienia systemu monitorowania. Nowe obowiązki mają ułatwić nadzór nad działalnością związaną z gospodarowaniem odpadami.

Nowe Prawo wodne weszło w życie 1 stycznia 2018 r. Od tego czasu akt ten był już kilkukrotnie nowelizowany; jedna z takich nowelizacji właśnie wchodzi w życie. Od 20 września zmieniają się niektóre przepisy ustawy dotyczące wydawania zgód wodnoprawnych. Nieznacznie zmodyfikowany zostaje też system opłat za usługi wodne. Ponadto kilkadziesiąt zmian ma charakter doprecyzowujący.

Istotne zmiany w zakresie opłat za korzystanie z usług wodnych są najszerzej dyskutowaną nowością wprowadzoną przez nowe Prawo wodne. Od 1 stycznia 2018 r. przedsiębiorcy będą uiszczać te opłaty na zupełnie nowych zasadach.