Konwersja postępowania przed sądem państwowym w postępowanie arbitrażowe
1 lipca 2023 r. wchodzi w życie kolejna, obszerna nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego. Zmiany dotyczą zarówno przepisów ogólnych, jak i postępowania rozpoznawczego, zabezpieczającego, egzekucyjnego i arbitrażowego. W tym artykule odnoszę się do proponowanych zmian części piątej Kodeksu postępowania cywilnego dotyczących sądu polubownego.

Kolejna duża nowelizacja k.p.c. – co warto wiedzieć?
Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu postępowania cywilnego. Wprowadza ona sporo zmian, które mają przede wszystkim przyspieszyć procedowanie. Przy okazji ustawodawca przywrócił niektóre regulacje i rozwiązania, które zmieniał w ostatnich latach. W artykule omawiamy najważniejsze zmiany.

Terminy przedawnienia w umowie o dzieło
Przedawnienie roszczeń wynikających z umowy o dzieło zostało uregulowane odmiennie od zasad ogólnych. Zgodnie z art. 646 k.c. roszczenia te przedawniają się z upływem dwóch lat od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane – od dnia, w którym zgodnie z umową miało być oddane. Jest to zatem krótki termin, co do którego należy zachować dużą ostrożność, aby nie utracić swoich roszczeń. Tym bardziej że sposób jego liczenia może rodzić wątpliwości praktyczne, a w niektórych przypadkach stosujemy termin trzyletni.

Brak współdziałania inwestora a odstąpienie od umowy
Współdziałanie stron jest niezbędne przy wykonywaniu wielu umów. Jest tak w szczególności w przypadku umowy o dzieło czy umowy o roboty budowlane, w których osiągnięcie celu umowy następuje w toku mniej lub bardziej złożonego procesu i składa się z wielu elementów. Ustawodawca dostrzegł tę silną zależność i przewidział daleko idące rozwiązanie mające zastosowanie, gdy tego współdziałania brak. W takiej sytuacji może bowiem dojść nawet do odstąpienia od umowy.

Przy ugodzie zwrot nawet całej opłaty od pozwu – ważny termin pierwszej rozprawy
Zawarcie ugody jest popularnym i bezpiecznym sposobem rozwiązywania sporów. Strony, czyniąc sobie wzajemne ustępstwa, samodzielnie kształtują łączący je stosunek prawny i przyjmują akceptowalne dla nich prawa i obowiązki. Model ten jest także promowany przez ustawodawcę, który przewidział korzystne dla stron postępowań sądowych regulacje związane ze zwrotem opłaty sądowej od pozwu w przypadku zawarcia ugody. Im wcześniej dojdzie do ugody, tym większą część opłaty można odzyskać. W pewnych przypadkach może dojść do zwrotu nawet całej opłaty.

Jak dokładnie wykonawca robót budowlanych musi zbadać dokumentację projektową?
Wykonawca robót budowlanych musi informować inwestora o wszelkich trudnościach związanych z realizacją robót będących przedmiotem umowy. Wynika to z zasady ścisłego współdziałania stron umowy (art. 354 § 2 k.c.) oraz art. 651 k.c. Obowiązek ten aktualizuje się, gdy dostarczona przez inwestora dokumentacja, teren budowy, maszyny lub urządzenia nie nadają się do prawidłowego wykonania robót albo jeżeli zajdą inne okoliczności, które mogą przeszkodzić prawidłowemu wykonaniu robót. Obowiązek informacyjny wykonawcy ma jednak ograniczony charakter i nie zawsze można pociągnąć wykonawcę do odpowiedzialności z tego tytułu.

Roszczenie o udzielenie gwarancji zapłaty za roboty budowlane – problemy praktyczne
Żądanie gwarancji zapłaty może pojawić się na biurku inwestora znienacka, powodując liczne komplikacje. Czasem wykonawcy składają takie żądanie, żeby mieć pretekst do odstąpienia od umowy. Zaczyna się wtedy wyścig z czasem, żeby nie dać im tego pretekstu. Można też zawczasu wybrać komercyjne rozwiązanie problemu, czyli linię gwarancyjną w umowie kredytowej.

Wyłączenie sędziego w sprawie frankowej nie takie oczywiste, jak się wydaje
Czy sędzia może bezstronnie orzekać w sprawie banku, z którym zawarł umowę kredytu? Czy sam fakt posiadania kredytu we frankach szwajcarskich jest podstawą do wyłączenia sędziego od rozpoznawania spraw o unieważnienie umów kredytów indeksowanych lub denominowanych w tej walucie? I dlaczego łatwiej o wyłączenie sędziego Sądu Najwyższego niż sędziów sądów powszechnych?

Pułapki przy notyfikacji ogólnych warunków ubezpieczenia
Ubezpieczyciel nieprawidłowo notyfikował ogólne warunki umowy ubezpieczenia. Czy może to grozić koniecznością wypłaty odszkodowania, choć z ogólnych warunków ubezpieczenia wynika, że zachodzi wyjątek wyłączający odpowiedzialność ubezpieczyciela?

Poradnik: jak (nie) pisać klauzul jurysdykcyjnych
W umowach z zagranicznymi kontrahentami postanowienia o jurysdykcji sądów właściwych do rozstrzygania sporów są standardem, jednak ich sporządzaniu towarzyszy czasem rutyna i brak głębszej refleksji. Może to prowadzić do poważnych problemów, jeżeli do sporu nieoczekiwanie dojdzie. W oparciu o nasze doświadczenie podpowiadamy, jak uniknąć najgorszych błędów.

Pod jakimi warunkami można zastrzec wypłatę wynagrodzenia wykonawcy robót budowlanych?
W wyroku z 2 czerwca 2021 r. (II CSKP 7/21) Sąd Najwyższy wypowiedział się, czy można zastrzec warunkową wypłatę wynagrodzenia wykonawcy robót budowlanych. Orzeczenie to ma duże znaczenie praktyczne, ponieważ komentuje, jakie postanowienia umowne w zakresie wynagrodzenia są dopuszczalne, a jakie zakazane i tym samym nieważne. To istotna lektura zarówno dla wykonawców, jak i inwestorów. Zawiera cenne wskazówki, jak kształtować treść umowy o roboty budowlane, aby zachować jej zgodność z przepisami i zapewnić sobie należytą ochronę prawną.

Uznanie długu – co oznacza zachowanie dłużnika?
Sąd Najwyższy w ostatnim czasie wypowiedział się na temat uznania długu i tym samym dał kilka ogólnych wskazówek, jak interpretować oświadczenia i zachowanie dłużnika. Jest to bardzo ważne praktyczne zagadnienie, ponieważ dłużnik swoim działaniem może doprowadzić do przerwania biegu przedawnienia roszczenia. Dłużnicy powinni więc zachować ostrożność, co deklarują wierzycielowi. Wierzyciele natomiast w wielu przypadkach mogą wykorzystać zachowanie dłużnika, aby poprawić swoją sytuację prawną.
