Artykuły | Co do zasady

Działalność organów ścigania związana z nieprawidłowościami o charakterze prawnokarnym może oznaczać dla spółki dotkliwe straty finansowe i wizerunkowe. Negatywny wpływ na jej działalność i reputację mogą przynieść już poszczególne czynności dochodzeniowo-śledcze i procesowe (w szczególności przeszukania pomieszczeń spółki, zatrzymania rzeczy i osób). Skutki mogą być jeszcze poważniejsze, jeśli w wyniku prowadzonych działań dojdzie do przedstawienia zarzutów, wystąpienia z aktem oskarżenia czy skazania wysokich rangą przedstawicieli spółki. To kolejny argument za tym, że warto mieć sprawnie działający program compliance.

Pranie pieniędzy oraz finansowanie terroryzmu stało się w ostatnich latach źródłem istotnych ryzyk w działalności przedsiębiorców. Z jednej strony są oni narażeni na to, że świadczone przez nich usługi będą wykorzystywane do prania pieniędzy, z drugiej strony są coraz częściej adresatem rygorystycznych przepisów AML, których nieprzestrzeganie może wiązać się dla nich z dotkliwymi sankcjami.

Od 1 stycznia 2020 r. obowiązują nowe przepisy dotyczące zatorów płatniczych. Chodzi o nowelizację ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz zmiany m.in. w Kodeksie postępowania cywilnego i ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Jaki ma to wpływ na compliance w firmie?

Koniec roku 2019 był swoistą cezurą w procesie legislacyjnym dotyczącym odejścia od dokumentu jako nośnika papierów wartościowych wykorzystywanych do pozyskiwania finansowania na rynkach kapitałowych. Obligacje, certyfikaty inwestycyjne, listy zastawne, akcje i warranty subskrypcyjne pożegnały się albo pożegnają się już wkrótce z dokumentem jako materialnym nośnikiem.

1 stycznia 2021 r. wejdą w życie przepisy, które wprowadzają nowe zasady funkcjonowania w obrocie prawnym akcji spółek akcyjnych i komandytowo-akcyjnych. Nastąpi odejście od tradycyjnie rozumianego dokumentu akcji wydawanego w formie papierowej, pełniącego rolę nośnika praw inkorporowanych w akcjach, na rzecz elektronicznego zapisu w rejestrze prowadzonym przez uprawnioną do tego instytucję finansową. Istotnie zmieni to zasady ustanawiania zastawów na akcjach i niewątpliwie wpłynie na już istniejące zabezpieczenia, wymuszając wprowadzenie do nich odpowiednich modyfikacji zbliżających te zastawy do zastawów na akcjach w spółkach publicznych.

W 2019 r. weszły w życie regulacje prawne przewidujące obowiązkową dematerializację certyfikatów inwestycyjnych emitowanych przez zamknięte fundusze inwestycyjne, także tych, które nie są przedmiotem oferty publicznej ani nie są dopuszczone do zorganizowanego rynku obrotu. Nowo emitowane certyfikaty nie będą już mogły być wydawane jako dokument ani funkcjonować jako wpis w ewidencji certyfikatów inwestycyjnych prowadzonej przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych. Będą musiały zostać zapisane w depozycie papierów wartościowych prowadzonych przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych (KDPW). Przepisy te zostały następnie uzupełnione o zasady prowadzenia rejestru certyfikatów inwestycyjnych przez agenta emisji przed ich rejestracją w KDPW. Ta zasadnicza zmiana niesie za sobą szereg praktycznych i formalnych konsekwencji istotnych dla ustanawiania i egzekwowania zabezpieczeń na certyfikatach inwestycyjnych.

Stowarzyszenie Twoja Sprawa przedstawiło 16 grudnia 2019 r. projekt ustawy o ochronie małoletnich przed treściami pornograficznymi. Otrzymał on oficjalne poparcie Rady ds. Rodziny, która zarekomendowała Prezesowi Rady Ministrów przyjęcie propozycji do dalszych prac legislacyjnych. Minister rodziny, pracy i polityki społecznej zapowiedziała, że prace legislacyjne nad projektem powinny zakończyć się w pierwszej połowie 2020 r. Konieczność ograniczania małoletnim dostępu do pornografii jest oczywista, jednak projekt wzbudził duże kontrowersje – głównie ze względu na zaproponowany mechanizm weryfikacji wieku, który może stanowić potencjalne zagrożenie dla prywatności internautów. Proponowane przepisy zakładają również nałożenie dodatkowych obowiązków na przedsiębiorców telekomunikacyjnych, podmioty świadczące usługi drogą elektroniczną czy dostawców usług płatniczych.

Niedawnym orzeczeniem Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił, że choć po ostatniej nowelizacji Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wnoszący skargę do sądu administracyjnego jest obowiązany podać w niej swój numer PESEL, to jeżeli w aktach administracyjnych numer ten już się znajduje, niezasadne jest wezwanie do uzupełnienia braków formalnych skargi w tym zakresie pod rygorem jej odrzucenia.

Od 22 sierpnia 2018 r. obowiązuje ustawa z dnia 5 lipca 2018 roku o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących, zwana potocznie „Lex deweloper” lub „specustawą mieszkaniową”. Zgodnie z dostępnymi statystykami do 16 września 2019 r. podjęto na jej podstawie 30 uchwał potwierdzających możliwość realizacji inwestycji oraz 13 uchwał odmownych. W grudniu 2019 r. podjęto pierwszą uchwałę dla inwestycji zlokalizowanej na terenie Warszawy. Kiedy można doprowadzić do uchylenia takiej uchwały?

Przed wydaniem pozwolenia na budowę organy badają m.in. prawidłowe usytuowanie planowanego budynku względem granic sąsiedniej działki. W wielu przypadkach ocena, czy budynek został prawidłowo usytuowany na działce, wcale nie jest łatwa ani jednoznaczna. Kwestia ta jest bardzo istotna dla inwestorów, albowiem w ich interesie jest jak najkorzystniejsze zagospodarowanie działki.

W sporach na tle wykonywania umów o zamówienie publiczne praktycznie nie zawiera się ugód. Dostrzegł to ustawodawca i zaproponował w ustawie z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych regulację o alternatywnych metodach rozwiązywania sporów, widząc w niej szansę na dobrowolne i zadowalające obie strony kończenie konfliktów.

Przepisy nowej ustawy Prawo zamówień publicznych mogą budzić wiele wątpliwości. Aby ułatwić ich zrozumienie, stworzyliśmy innowacyjne, nieobecne dotąd na polskim rynku rozwiązanie – żywy komentarz do nowego PZP.