Artykuły | Co do zasady

Kredyty i pożyczki ze zmiennym oprocentowaniem opartym na wskaźniku referencyjnym WIBOR są istotną częścią polskiego rynku finansowego. Wskaźnik WIBOR przez lata utrzymywał się na niskim poziomie. Jednak w 2022 roku nastąpił jego gwałtowny i zaskakujący wzrost. WIBOR 6M, który jeszcze w styczniu 2021 r. wynosił 0,25%, w lipcu 2022 r. osiągnął szczytowy poziom 7,43%. Obecnie WIBOR 6M jest trochę niższy (5,05% na dzień 10 czerwca 2025 r.), ale wciąż nie powrócił do wcześniejszych, niskich wartości. 

Niektórzy konsumenci próbują na drodze sądowej podważać postanowienia umów kredytowych dotyczące zmiennego oprocentowania kredytów opartego na wskaźniku WIBOR. Liczą na to, że sądy uznają je za niedozwolone klauzule umowne w rozumieniu art. 3851 k.c. Pozwoliłoby to uznać umowy kredytowe lub ich poszczególne postanowienia dotyczące WIBOR za bezskuteczne. Czy jednak polskie prawo pozwala badać abuzywność postanowień tego typu?

Trybunał Sprawiedliwości UE (w sprawie C-472/23) potwierdził, że sankcja kredytu darmowego powinna uwzględniać zasadę proporcjonalności, zaś abuzywne postanowienia – mające wpływ na RRSO – same w sobie nie stanowią o potrzebie jej zastosowania.

Po głośnym wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 13 lutego 2025 r. (C-472/23) kwestia sankcji kredytu darmowego staje się coraz bardziej dynamiczna. Co istotne, TSUE w tym wyroku nie wypowiedział się na temat legalności oprocentowania tzw. kredytowanych kosztów kredytu, czyli naliczania odsetek także od tej części wykorzystanego kredytu, która przeznaczona była na zapłatę kosztów jego udzielenia (np. prowizji). Tę kwestię Trybunał rozstrzygnie dopiero na gruncie kolejnych spraw, w których polskie sądy zdecydowały się wystąpić z pytaniami prejudycjalnymi.

W połowie maja na stronach Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany projekt nowelizacji ustawy o kontroli niektórych inwestycji. Wnioskodawcą jest Minister Rozwoju i Technologii. Projekt ustawy zmieniającej nie jest obszerny (zawiera jedynie cztery artykuły), ale wprowadza istotne zmiany na przyszłość. Projekt jest obecnie na etapie prac w Stałym Komitecie Rady Ministrów i po zaaprobowaniu przez rząd powinien trafić pod obrady parlamentu przed wakacjami. Jeżeli zostanie uchwalony (a wszystko na to wskazuje), to Prezes UOKiK nie będzie już organem odpowiedzialnym za kontrolę inwestycji zagranicznych w Polsce, a krajowe przedsiębiorstwa działające w sektorach strategicznych dla bezpieczeństwa, porządku i zdrowia publicznego będą podlegały bezterminowej ochronie przed przejęciami przez podmioty spoza państw OECD.

Portugalskie przedsiębiorstwo zgłosiło do rejestracji w EUIPO słowny znak „Quevedo Port” – dla oznaczenia dwóch produktów: oliwy i wina. Sprzeciw wobec rejestracji tego znaku dla oliwy zgłosiła portugalska organizacja zrzeszająca producentów wina Porto, które jest chronioną nazwą pochodzenia. Mimo to EUIPO zarejestrował sporne oznaczenie. Dlaczego? 

Działalność człowieka wywiera coraz większy wpływ na środowisko naturalne, powodując jego degradację. Degradacja środowiska naturalnego rodzi z kolei liczne zagrożenia dla życia i zdrowia ludzkiego. Na dodatek wzrost ilości wytwarzanych odpadów prowadzi nie tylko do poważnych problemów ekologicznych, ale stwarza też przestrzeń do nadużyć i działań przestępczych.

Mija rok od momentu, gdy opisywałem praktyczne konsekwencje kryzysu konstytucyjnego w Polsce. Omawiałem wówczas przypadek wyroku TK z 8 maja 2024 r. (SK 59/21), który stwierdzał, że brak możliwości zaskarżenia postanowienia o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych (opłaty od apelacji) wydanego po raz pierwszy przez sąd drugiej instancji jest niezgodny z Konstytucją. Wyrok ten do dziś nie został opublikowany i wydaje się, że jego treść nie będzie respektowana – podobnie jak treść wyroku SK 140/20 z 4 czerwca 2024 r. dotyczącego przeliczenia emerytur dla około 200 tysięcy emerytów, którzy skorzystali z wcześniejszej emerytury. 

Obowiązki wynikające z FSR nie mają charakteru czysto technicznego – to formalne wymogi, których niewykonanie może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych i finansowych. Brak zgłoszenia, przekazanie niepełnych lub nieprawdziwych informacji, a nawet opóźnienie w odpowiedzi na wezwanie Komisji Europejskiej może skutkować wysoką grzywną lub karą, zakazem przeprowadzenia koncentracji, czy nawet wykluczeniem z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. W tej części Przewodnika wyjaśniamy, jakie ryzyka grożą za brak zgłoszenia lub błędne dane i jakie sankcje może nałożyć Komisja.

Podmioty odpowiedzialne nie będą musiały informować ZSMOPL o planowanym miejscu dostawy produktów leczniczych, a osoby uprawnione do wystawiania recept będą mogły w prostszy sposób występować o próbki leków. Rada Ministrów przyjęła pierwsze propozycje deregulacyjne w obszarze ochrony zdrowia. Zakładają one zmiany w ustawie – Prawo farmaceutyczne. W planach jest także zmiana wymagań wobec tzw. osoby wykwalifikowanej.

W tej części krok po kroku omawiamy najważniejsze wymogi FSR dotyczące zgłoszeń w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego: od progów i zakresu zgłaszanych informacji, przez odpowiedzialność za dane, aż po praktyczne wskazówki dla wykonawców i konsorcjów.
 

Fuzje, przejęcia i joint venture na rynku UE podlegają obecnie nie tylko kontroli antymonopolowej, ale także kontroli wsparcia z państw trzecich. Sprawdź, kiedy transakcja wymaga zgłoszenia na gruncie FSR i jak przygotować się do nowej procedury.