Joanna Duda | Co do zasady

W Sejmie rozpoczęto prace nad projektem nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego. Zakładane zmiany w istotny sposób wpłyną na pozycję wierzyciela, któremu udzielono zabezpieczenia roszczeń pieniężnych, a także na efektywność postępowania egzekucyjnego.

Jednym z praw przewidzianych Konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPC) jest wyrażone w treści art. 6 prawo do rzetelnego procesu sądowego. W tym też przepisie wskazuje się między innymi, że sąd rozpatrujący sprawę powinien być bezstronny. Bezstronność ta postrzegana jest jako gwarancja rządów prawa oraz zaufania do sądów w społeczeństwie demokratycznym.

Czasem ważne jest ustalenie, kiedy doszło do wszczęcia postępowania przed sądem administracyjnym. Od tego zależy m.in. to, jakie przepisy mają zastosowanie w sprawie. Wbrew pozorom rzecz nie jest taka prosta, bo wszczęcie postępowania to niekoniecznie to samo co moment znalezienia się skargi w sądzie administracyjnym.

Pisma sądowe oraz odpisy pism procesowych stron, a także innych uczestników postępowania podlegają doręczeniu stronie przeciwnej i innym uczestnikom. Wyróżnia się doręczenia właściwe (bezpośrednio adresatowi) oraz doręczenia zastępcze i per aviso (w sytuacji, gdy doręczający nie zastanie adresata w mieszkaniu).

Art. 3 k.p.c. przewiduje, że strony w postępowaniu cywilnym mają obowiązek dokonywać czynności zgodnie z dobrymi obyczajami, dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody. Jest to przejaw dążenia do poznania prawdy w postępowaniu cywilnym. Koncepcja prawdy wywołuje jednak liczne spory w doktrynie i orzecznictwie, a wątpliwości ujawniające się w toku postępowania dowodowego często są wyjaśniane w drodze orzeczeń Sądu Najwyższego.

Protokół, jako swego rodzaju sprawozdanie, ma na celu utrwalenie przebiegu posiedzenia. Jego sporządzenie umożliwia zapoznanie się z tokiem dokonanych czynności oraz skontrolowanie ich prawidłowości. Wprowadzenie protokołu elektronicznego wywołało jednak trochę wątpliwości technicznych, które wyjaśnia uchwała Sądu Najwyższego.

Organ administracji publicznej nie może żądać zaświadczenia na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego, jeżeli te są znane mu z urzędu bądź też znajdują się w jego posiadaniu lub w posiadaniu innych podmiotów realizujących zadania publiczne, do których organ ma dostęp w drodze elektronicznej.

Nowe zasady odpowiedzialności spadkobierców za długi odziedziczone po zmarłym to najważniejsze zmiany wprowadzone ustawą nowelizującą między innymi przepisy Kodeksu cywilnego oraz Kodeksu postępowania cywilnego, która wchodzi w życie z dniem 18 października 2015 r.

Sąd w toku postępowania może żądać przedstawienia dodatkowej opinii przez kolejnych biegłych, ale wyłącznie w uzasadnionych przypadkach. Wniosek strony o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego winien być trafnie i rzetelnie uargumentowany. Samo niezadowolenie strony z przygotowanego wcześniej opracowania nie jest wystarczającym powodem, by sporządzać kolejną opinię biegłych tej samej specjalności.

We wrześniu 2015 r. weszła w życie nowa ustawa o petycjach, która określa zasady ich składania i rozpatrywania. Ustawa realizuje postanowienia Konstytucji RP i stanowi odpowiedź na liczne postulaty organizacji społecznych dążących do zwiększenia zaangażowania społeczeństwa oraz jego wpływu na sprawy publiczne.

Zaświadczenie wydane przez organ administracji publicznej nie podlega kontroli sądów, zatem wystąpienie ze skargą na tę czynność jest niedopuszczalne. Mimo to osobie, która nie zgadza się z treścią wydanego zaświadczenia, przysługują inne środki ochrony prawnej.

O tym, czy skarżącemu przysługuje ponowna skarga na dany akt prawa miejscowego, decyduje każdorazowo zakres poprzedniego rozstrzygnięcia sądu administracyjnego oraz zmiana sytuacji prawnej skarżącego.