nieruchomości | Co do zasady

Zgodnie z nowelizacją ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 7 lipca 2023 r. studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego zostanie zastąpione planem ogólnym oraz strategią rozwoju gminy (przepis nakładający na gminy obowiązek uchwalenia strategii rozwoju wchodzi w życie 1 stycznia 2026 r.). Wprowadzenie planów ogólnych ma zwiększyć władztwo planistyczne gmin w zakresie kreowania polityki przestrzennej.

Nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wprowadziła szczególną formę planu miejscowego, jaką jest zintegrowany plan inwestycyjny. Pozwoli on gminom oraz inwestorom na większą swobodę w lokalizowaniu inwestycji, niezależnie od ustaleń istniejącego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Docelowo zintegrowanymi planami inwestycyjnymi zostaną zastąpione uchwały o lokalizacji inwestycji mieszkaniowej wydawane w trybie specustawy mieszkaniowej (uchwały takie można wydawać do końca 2025 r.). Zintegrowany plan inwestycyjny może zostać uchwalony dla każdego rodzaju inwestycji, nie tyko inwestycji mieszkaniowej.

Ostatnia duża nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uporządkowała i usprawniła procedurę planistyczną. Obok rewolucyjnych zmian – takich jak zastąpienie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego planem ogólnym oraz strategią rozwoju gminy, a także wprowadzenie zintegrowanych planów inwestycyjnych jako szczególnego rodzaju miejscowego planu przygotowanego z inicjatywy prywatnych inwestorów – wprowadzono ogólnokrajowy rejestr urbanistyczny oraz uporządkowano i rozszerzono katalog narzędzi partycypacji społecznej, czyli sposobów prowadzenia dialogu publicznego nad projektami aktów planowania przestrzennego.

Nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym sporo zmieni, jeśli chodzi o ustalanie warunków zabudowy. Dlatego inwestorzy, którzy planują budowę – zwłaszcza na terenach, dla których nie ma miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego – powinni jak najszybciej wystąpić o decyzję o warunkach zabudowy.

Wiele wskazuje na to, że od 16 marca 2024 r. miastu stołecznemu Warszawie nie będzie już przysługiwało prawo pierwokupu nieruchomości wynikające z obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji m.st. Warszawy wyznaczonego uchwałą nr LX/1967/2022 z 17 lutego 2022 r.  

Aspekty środowiskowe są kluczowym elementem procesu inwestycyjno-budowlanego, silnie oddziałującym na czas jego trwania. W 2023 r. nastąpiły wzmożone działania legislacyjne w tym zakresie, ale dopiero w 2024 r. poznamy ich realny wpływ na proces budowlany.

Wybór modelu wynagrodzenia jest jednym z kluczowych elementów umowy o roboty budowlane. W rynkowej praktyce funkcjonuje kilka mechanizmów ustalania sposobu wynagrodzenia, z których każdy ma wady i zalety. Ważne jest, aby wybrany model wynagrodzenia odpowiadał specyfice i zakresowi prac oraz uwzględniał interesy obu stron umowy.

Ustawodawca w 2022 r. wprowadził szereg istotnych zmian w prawie budowlanym. Najważniejsze z nich dotyczą dalszej cyfryzacji procesów administracyjnych w obszarze budownictwa. Wprowadzono m.in. możliwość prowadzenia dziennika budowy oraz cyfrowej książki obiektu w postaci elektronicznej, a także elektroniczny centralny rejestr osób posiadających uprawnienia budowlane. Ponadto uproszczono procedury administracyjne w zakresie budowy domów jednorodzinnych o powierzchni zabudowy do 70 metrów kwadratowych oraz implementowano nowe obowiązki w zakresie charakterystyki energetycznej budynków.

Rządowy projekt reformy prawa użytkowania wieczystego koncentruje się na zmianie zasad i sposobu ustalania ceny sprzedaży nieruchomości jej użytkownikowi wieczystemu. Poza tym użytkownikom wieczystym przyznaje się roszczenie o nabycie użytkowanej nieruchomości. Wszystko to wpisuje się w proces stopniowej eliminacji użytkowania wieczystego.

Coraz więcej najemców dostrzega przewagę najmu instytucjonalnego nad wynajmem od osób prywatnych. Przyczyną jest bezpieczeństwo i stabilność stosunku najmu, atrakcyjny standard oferowanych lokali oraz pakiet usług związanych z zarządzaniem lokalami. Pytanie brzmi, jakiego typu umowę zawrzeć w takim stosunku najmu.

W ostatnich latach można zaobserwować znaczne ożywienie na rynku mieszkań na wynajem, a w rezultacie wzrost zainteresowania inwestycjami w nieruchomości przeznaczone na wynajem również pośród inwestorów zagranicznych (tzw. PRS, czyli private rented sector). W odpowiedzi ustawodawca wprowadził do systemu prawnego szereg zmian i nowości w przepisach dotyczących umów najmu. Jedną z takich zmian było wprowadzenie umowy najmu instytucjonalnego, która ze swego założenia ma być umową najmu zawieraną właśnie przez przedsiębiorców z sektora PRS.

7 stycznia 2023 r. weszły w życie przepisy nowelizujące zasady ustalania wartości nieruchomości w przypadku uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego po luce planistycznej. Czy i w jakim zakresie wpłyną one na sytuację właścicieli nieruchomości?