Sylwia Moreu-Żak | Co do zasady

Stosunkowo niewielka zmiana definicji obszaru oddziaływania obiektu w nowelizacji Prawa budowlanego, która obowiązuje od 19 września 2020 r., spowodowała istotną zmianę zasad ustalania kręgu stron w sprawach o uzyskanie pozwolenie na budowę.

Tarcza 4.0 doprecyzowała, że możliwość czasowego wygaszenia umów najmu dotyczy najemców wszelkich powierzchni znajdujących się w obiekcie handlowym o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2. Wcześniejsze brzmienie przepisu przewidującego taką możliwość powodowało wiele wątpliwości.

Wielu inwestorów realizujących obecnie budowy lub planujących je zacząć w nieodległej przyszłości pyta nas o prawne możliwości wstrzymania budowy lub wręcz odstąpienia od zawartych umów. Powstaje bowiem pytanie, czy jest sens kontynuować lub rozpoczynać inwestycje, których realizacja wiąże się z zaangażowaniem dużego kapitału finansowego i znacznych środków. W artykule sygnalizujemy, jakie instrumenty prawne mogą przysługiwać inwestorowi, który zdecydowałby się wstrzymać prowadzenie robót lub definitywnie odstąpić od umowy o roboty budowlane.

Jeśli w stosunku do właściciela wynajmowanej bądź dzierżawionej nieruchomości wszczęto postępowanie egzekucyjne lub upadłościowe, umowa najmu lub dzierżawy może zostać przedwcześnie wypowiedziana przez zarządcę bądź syndyka. Zapłacony z góry czynsz najmu lub dzierżawy zostanie wówczas uznany za bezskuteczny. Jak się zabezpieczyć, zawierając umowę najmu lub dzierżawy z właścicielem będącym w złej kondycji finansowej?

W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalił się pogląd, że użytkownik wieczysty nie jest władny dokonać podziału gruntu oddanego mu w użytkowanie wieczyste, gdyż to uprawnienie przysługuje wyłącznie właścicielowi. Potwierdzają to uchwały Sądu Najwyższego z 7 kwietnia 2006 r. (III CZP 24/06) oraz 13 marca 2015 r. (III CZP 116/14).

Przed wydaniem pozwolenia na budowę organy badają m.in. prawidłowe usytuowanie planowanego budynku względem granic sąsiedniej działki. W wielu przypadkach ocena, czy budynek został prawidłowo usytuowany na działce, wcale nie jest łatwa ani jednoznaczna. Kwestia ta jest bardzo istotna dla inwestorów, albowiem w ich interesie jest jak najkorzystniejsze zagospodarowanie działki.

Ustawa z dnia 26 kwietnia 2019 r. o zmianie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz niektórych innych ustaw wprowadziła pewne zmiany w obrocie nieruchomościami rolnymi w Polsce. Doprecyzowała też tryb postępowania oraz przesłanki warunkujące wyrażenie zgody na nabycie nieruchomości rolnych przez podmiot niespełniający definicji rolnika indywidualnego i niebędący osobą bliską zbywcy ani innym podmiotem określonym enumeratywnie w art. 2a ust. 3 ustawy kształtowaniu ustroju rolnego.

W polskiej praktyce obrotu gospodarczego od dłuższego czasu budzi wątpliwości możliwość skutecznego wprowadzenia w umowach o roboty budowlane klauzul nakładających na jedną ze stron kontraktu obowiązek powiadomienia drugiej strony o okolicznościach uprawniających do żądania dodatkowej zapłaty za wynagrodzenie. Klauzule te wywodzą się z kontraktów zawieranych na wzorcach umownych FIDIC, opracowanych przez Międzynarodową Federację Inżynierów Konsultantów.

Po pożarze w koszalińskim escape roomie w prasie szeroko dyskutowany jest temat wymogów prawnych, które trzeba spełnić, aby skutecznie zmienić sposób korzystania z obiektu budowlanego. Jako przyczynę dramatu wskazuje się przede wszystkim niewłaściwe dostosowanie lokalu do rodzaju prowadzonej działalności, w szczególności brak zapewnienia właściwych warunków bezpieczeństwa pożarowego.

Już niedługo do zasiedzenia gruntu rolnego nie wystarczy samoistne posiadanie go przez 20 (lub 30) lat. Trzeba też będzie spełniać definicję „rolnika indywidualnego”. Dotyczy to również spadkobierców rolników indywidualnych, którzy byli w toku zasiadywania nieruchomości rolnych.

Połączenie nieruchomości w jednej księdze wieczystej jest niezbędne np. wtedy, gdy chcemy ustanowić samodzielne lokale w budynku wybudowanym na dwóch działkach, dla których prowadzone są odrębne księgi wieczyste. Warto jeszcze przed rozpoczęciem inwestycji przeprowadzić analizę prawną, czy zostały spełnione ustawowe przesłanki umożliwiające dokonanie takiej czynności. Inaczej może się to okazać trudne czy wręcz niemożliwe.

Władze samorządowe bądź organy reprezentujące Skarb Państwa zarzucają deweloperom, że planowana inwestycja lub inna zmiana dotychczasowego sposobu korzystania z nieruchomości są niezgodne z celem, na jaki ustanowiono użytkowanie wieczyste. Użytkownikowi wieczystemu oferuje się w związku z tym zawarcie umowy w sprawie zmiany sposobu korzystania z nieruchomości. Równolegle miasta domagają się zapłaty rekompensaty. Czy te działania są uzasadnione?