dr Hanna Drynkorn | Co do zasady

Specyfika zamówień publicznych nie stoi na przeszkodzie zrównoważonemu podziałowi ryzyk między stronami. Do tej pory nie udało się tego osiągnąć pomimo wielu starań różnych środowisk. Twórcy koncepcji nowego prawa zamówień publicznych zauważają jednak problemy związane z nierównymi szansami stron i proponują zmiany.

Zgłoszenie roszczenia nie jest przejawem negatywnego nastawienia do drugiej strony kontraktu. Wyraźne rozgraniczenie procedury rozstrzygania roszczeń od rozwiązywania sporów to jeden z podstawowych postulatów realizowanych w Nowych Warunkach Kontraktowych FIDIC opublikowanych w grudniu 2017 r.

5 grudnia 2017 r. podczas International FIDIC Users’ Conference w Londynie opublikowano nową edycję warunków kontraktowych FIDIC. Nowe rozwiązania zostały przewidziane między innymi w odniesieniu do zgłaszania roszczeń oraz procedury ich rozpatrywania przez inżyniera.

Dotychczas interpretacja przesłanek zatrzymania wadium rodziła w praktyce duże rozbieżności. Niedawna uchwała SN najprawdopodobniej ujednolici postępowanie zamawiających w tej kwestii. Sama uchwała jednak w swoim uzasadnieniu dopuszcza również wyjątki od obowiązku zatrzymania wadium, nawet w przypadku złożenia dokumentów niepotwierdzających spełnienie wymagań przetargu.

Interpretacja przepisu dotyczącego możliwości zatrzymania wadium nie jest jednoznaczna. W doktrynie i orzecznictwie ukształtowały się dwa poglądy co do tego, w jakich sytuacjach zamawiający może skorzystać z tej sankcji.

Wykonawcy najpierw wstępnie oświadczają, że spełniają warunki udziału w postępowaniu, a dopiero na późniejszym etapie składają dokumenty na potwierdzenie tych okoliczności. Zasada ta dotyczy wszystkich trybów postępowania. Jednocześnie ustawa przewiduje od niej wyjątki.

Ustawa o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi z 21 października 2016 r. została podpisana przez Prezydenta RP, a najpóźniejszy termin publikacji ogłoszenia to 29 listopada br. Ustawa wejdzie w życie 14 dni od jej ogłoszenia, zatem najpóźniej w połowie grudnia.

Nowe regulacje wprowadzone lipcową nowelizacją Prawa zamówień publicznych zwiększają kontrolę zamawiającego nad tym, kto faktycznie wykonuje zamówienie. Poza wprowadzeniem dodatkowych obowiązków wykonawców mogą one ograniczyć krąg potencjalnych podwykonawców, których tak jak wykonawców będą obowiązywać przesłanki wykluczenia z postępowania.

13 lipca w Dzienniku Urzędowym ogłoszono długo oczekiwaną nowelizację ustawy Prawo zamówień publicznych implementującą dyrektywy europejskie. Większość nowych regulacji wejdzie w życie po upływie 14-dniowego vacatio legis, czyli 28 lipca. Niektóre zmiany jednak odroczono z uwagi na konieczność przygotowania się do nich. Pewne kwestie natomiast pozostają w reżimie dotychczasowych przepisów.

Termin implementacji dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE oraz 2014/25/UE minął 18 kwietnia br. Wdrożenie dyrektyw we wskazanym terminie jest obowiązkiem każdego z państw Unii Europejskiej. Tymczasem wciąż trwają prace legislacyjne nad nowelizacją ustawy Prawo zamówień publicznych, która ma wprowadzać do polskiego porządku prawnego regulacje ustanowione na poziomie europejskim.

Nowelizacja Prawa zamówień publicznych rozszerza katalog, wprowadzając nieznane wcześniej prawu polskiemu przesłanki wykluczania wykonawców. Jednocześnie jednak wyraźnie odchodzi od dotychczasowego restrykcyjnego podejścia do wykluczania wykonawców. Nowymi rozwiązaniami są procedura sanacyjna oraz nadanie niektórym przesłankom charakteru fakultatywnego.

Planowana nowelizacja Prawa zamówień publicznych, mimo że wprowadza pewne zmiany w zakresie zasad uczestnictwa podmiotów trzecich w wykonaniu zamówienia, nie rozstrzyga wszystkich wątpliwości dotychczasowej praktyki. W odniesieniu do niektórych z nich przydatne więc będą wskazówki z niedawnego wyroku TSUE.