K-pop a ESG – czy branża muzyczna może działać na rzecz zrównoważonego rozwoju? | Co do zasady

Rośnie liczba koreańskich przedsięwzięć w Polsce. Warto przy tej okazji spojrzeć na koreańską kulturę, w tym na jej najbardziej znany element, jakim jest obecnie muzyka K-pop, określana jako globalny fenomen. Warto też zwrócić uwagę na w dużej mierze dobrowolne działania tej branży w obszarze ESG.

K-pop generuje dla Korei Południowej przychód na poziomie ok. 10 miliardów dolarów rocznie. Artyści oraz stojące za nimi agencje rozrywkowe – takie jak m.in. HYBE, SM Entertainment, JYP Entertainment oraz YG Entertainment – wywierają ogromny wpływ na młodych ludzi.

Docierając z twórczością na coraz to nowe rynki, agencje rozrywkowe muszą dostosowywać się do założeń wynikających z ESG i zrównoważonego rozwoju. Na pozór mogłoby się wydawać, że podmioty z branży muzycznej mają niewiele do zrobienia w tym obszarze. Jednak, jak zobaczymy, działania w obszarze ESG mogą (i powinny) podejmować wszystkie podmioty, niezależnie od charakteru prowadzonej działalności. Co istotne, na niektórych koreańskich podmiotach prowadzących działalność w Unii Europejskiej będą pośrednio ciążyć obowiązki raportowe wynikające z unijnych regulacji.

Społeczna odpowiedzialność

Seven, Dynamite, Kill this Love, God’s Menu, TT czy kiedyś Gangnam Style to piosenki, które podbijały światowe listy przebojów. Zespoły takie jak BTS, BLACKPINK, Twice, Stray Kids, Exo, Seventeen czy Shinee mają bardzo dużą rozpoznawalność i zapełniają areny widowiskowe na całym świecie. Koreańskie zespoły otwierają najważniejsze festiwale muzyczne w USA, zajmują czołowe miejsca na listach przebojów, są nominowane do Grammy i wygrywają m.in. nagrody MTV VMA, a bilety na ich koncerty oraz ich albumy muzyczne wyprzedają się w okamgnieniu. K-pop zdobywa popularność również w Polsce, czego dowodem jest festiwal KPOP Nation, który odbył się we wrześniu na Stadionie Narodowym w Warszawie, przyciągając fanów z całej Europy.

Rosnąca popularność muzyki K-pop sprawia, że na artystach oraz – pośrednio – agencjach rozrywkowych ciąży istotna społeczna odpowiedzialność ze względu na ogromny wpływ, jaki grupy i wokaliści K-popowi mogą wywierać zwłaszcza na młodych fanów. Warto tu wspomnieć, że występ koreańskiego zespołu BTS otworzył Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2021 r. Artyści, będący specjalnymi wysłannikami ówczesnego prezydenta Korei Południowej ds. przyszłych pokoleń i kultury, wykonali piosenkę Permission to Dance i wygłosili przemówienie na temat konieczności walki ze zmianami klimatu oraz wdrażania celów zrównoważonego rozwoju (sustainable development goals). Również koreański girlsband aespa na forum ONZ w 2022 r. zachęcał do wdrażania celów zrównoważonego rozwoju, w tym do ochrony ekosystemów. Inny podbijający światowe listy przebojów zespół BLACKPINK działał jako ambasador ONZ ds. szczytu klimatycznego COP26, który odbył się w Glasgow w 2021 r.

Znaczenie K-popu dla gospodarki i promocji kultury koreańskiej

Wzrost globalnej popularności kultury koreańskiej jest znany jako koreańska fala (Hallyu, 한류). To nie tylko K-pop, ale też koreańskie kino, w tym seriale zwane dramami. Wszystko to ma niemały wpływ na gospodarkę i promocję Korei Południowej. Zgodnie z szacunkami trzy koncerty zespołu BTS w 2019 r. przyniosły koreańskiej gospodarce ok. 923 mld wonów (ok. 690 mln dolarów), co stanowiło 0,3% rocznego PKB Korei Południowej. Z kolei pierwsza anglojęzyczna piosenka BTS mogła wygenerować 1,7 biliona wonów (1,43 miliarda dolarów) wartości ekonomicznej i stworzyć ok. 8000 nowych miejsc pracy (dane Korea Culture & Tourism Institute).

Działania branży muzycznej w obszarze zrównoważonego rozwoju

Agencje rozrywkowe z Korei Południowej wydają się świadome swojego wpływu. Choć mogłoby się wydawać, że branża muzyczna ma niewiele do zrobienia w obszarze zrównoważonego rozwoju, czołowe agencje rozrywkowe już teraz publikują swoje raporty ESG, w których opisują podejmowane działania. I tak, przykładowo:

• JYP Entertainment od 2020 r. organizuje kampanię Love Earth, zachęcając fanów do używania kubków i toreb wielorazowego użytku, zapobiegania marnowaniu jedzenia oraz korzystania z transportu publicznego,
• SM Entertainment w 2023 r. znacząco zwiększyło liczbę kobiet w organach zarządczych, agencja ta zadeklarowała również wsparcie dla wschodzących oraz lokalnych artystów,
• YG Entertainment przedstawiła strategię 2040 Carbon Neutrality Roadmap, planując osiągnięcie neutralności węglowej do 2040 r.,
• niektóre agencje powołują komitety ds. zrównoważonego rozwoju, które pilnują, żeby agencje wypełniały zobowiązania środowiskowe i społeczne oraz przyczyniały się do realizacji celów zrównoważonego rozwoju,
• spółka zależna HYBE oraz zespół BTS od 2017 r. wspierają kampanię #ENDviolence zainicjowaną przez sekretarza generalnego ONZ – ma ona na celu wyeliminowanie przemocy wobec dzieci i nastolatków,
• agencje przystępują do inicjatywy K-RE100, w ramach której podmioty zobowiązują się przejść w 100% na odnawialną energię elektryczną,
• w ramach promowania diety niskoemisyjnej wśród pracowników około 86% żywności serwowanej w stołówce JYP Entertainment pochodzi z ekologicznych, wolnych od pestycydów upraw,
• agencje dążą także do tego, aby ich produkty były wytwarzane z materiałów pochodzących z recyklingu oraz starają się ograniczać generowanie odpadów. Przykładowo jedna z wersji albumu członka BTS, J-Hope'a wydanego przez spółkę zależną HYBE, zawierała zamiast fizycznej płyty CD kod QR, który zapewniał dostęp do cyfrowej wersji muzyki.

Powyższe przykłady pokazują, że podejmowanie zobowiązań i działań w obszarze zrównoważonego rozwoju jest możliwe i potrzebne niezależnie od branży, w której działa przedsiębiorca. Więcej przykładowych działań, o których jest mowa w raportach nt. zrównoważonego rozwoju publikowanych przez wybrane agencje rozrywkowe z Korei Południowej, można znaleźć tutaj.

ESG w Korei Południowej

Federacja Przemysłu Koreańskiego opublikowała w lutym 2023 r. ankietę na temat tegorocznych trendów ESG wśród 100 z 500 największych (wg wartości sprzedaży) spółek koreańskich. W ankiecie 93% respondentów wskazało, że znaczenie ESG w kontekście zarządzania przedsiębiorstwem wzrośnie w porównaniu z ubiegłym rokiem. Najważniejsze dla wskazanych firm były działania w obszarze środowiska (82%), przy czym około połowa firm opracowała strategie reagowania na zmiany klimatyczne, a ok. 58% z nich wyznaczyło konkretne cele w zakresie redukcji emisji dwutlenku węgla.

Obecnie Korea Południowa pracuje nad własnymi standardami sprawozdawczości nt. zrównoważonego rozwoju oraz harmonogramem stopniowego wprowadzania obowiązkowego raportowania nt. zrównoważonego rozwoju dla spółek koreańskich, którego ogłoszenie jest planowane na koniec 2023 r. Raportowanie ma od 2025 r. stać się obowiązkowe dla spółek notowanych na rynku KOSPI południowokoreańskiej giełdy, których aktywa przekraczają 2 biliony wonów (ok. 1,5 mld dolarów), a od 2030 r. również dla innych spółek notowanych na giełdzie.

(Pośrednie) obowiązki raportowania nt. zrównoważonego rozwoju dla podmiotów spoza UE

Unijna dyrektywa ws. sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD) nakłada obowiązek sporządzania sprawozdawczości nt. zrównoważonego rozwoju na szereg podmiotów unijnych (pierwsza grupa przedsiębiorców będzie sporządzać sprawozdawczość według nowych zasad już za rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2024 lub po tej dacie).

Jednak także podmioty spoza UE, będące podmiotem ostatecznie dominującym grupy, będą miały pośredni obowiązek sporządzenia sprawozdawczości nt. zrównoważonego rozwoju za lata rozpoczynające się od 1 stycznia 2028 r. (raport w 2029 r.) na poziomie grupowym, jeśli podmioty te (i) mają w UE dużą jednostkę zależną lub małą/ średnią jednostkę zależną będącą jednostką interesu publicznego lub oddział, który w poprzednim roku obrotowym uzyskał obrót netto przekraczający 40 mln EUR oraz (ii) na poziomie grupy lub indywidualnym uzyskają w UE obrót przekraczający 150 mln EUR za każdy z ostatnich dwóch kolejnych lat obrotowych.

CSRD nakłada bowiem specyficzny obowiązek na opisane powyżej unijne jednostki zależne takich podmiotów podlegające obowiązkom raportowania wynikającym z CSRD. Muszą one publikować sprawozdawczość nt. zrównoważonego rozwoju sporządzoną przez spółkę dominującą najwyższego szczebla z kraju trzeciego. Jeśli unijne jednostki zależne nie otrzymają takiej sprawozdawczości od spółki dominującej, będą musiały same sporządzić i opublikować te informacje w zakresie, w jakim je posiadają lub pozyskały, wraz z oświadczeniem, że spółka dominująca najwyższego szczebla z kraju trzeciego nie przekazała stosownej sprawozdawczości. Podobne wymogi CSRD nakłada także na duże oddziały utworzone przez jednostki z kraju trzeciego.

Sprawozdanie nt. zrównoważonego rozwoju powinno zostać sporządzone na poziomie grupowym przez podmioty spoza UE zgodnie ze standardami sprawozdawczości dla jednostek z państw trzecich, które mają zostać przyjęte przez Komisję Europejską do 30 czerwca 2024 r. lub – na zasadzie odstępstwa – zgodnie z Europejskimi Standardami Sprawozdawczości w zakresie Zrównoważonego Rozwoju (ESRS) lub standardami uznanymi za równoważne.

Weronika Nalbert, adwokat, Tomasz Kisiel, praktyka ochrony konkurencji i konsumentów, praktyka ESG i zrównoważonego rozwoju oraz Korean Desk kancelarii Wardyński i Wspólnicy