Mateusz Kosiorowski | Co do zasady

Niektórzy konsumenci próbują na drodze sądowej podważać postanowienia umów kredytowych dotyczące zmiennego oprocentowania kredytów opartego na wskaźniku WIBOR. Liczą na to, że sądy uznają je za niedozwolone klauzule umowne w rozumieniu art. 3851 k.c. Pozwoliłoby to uznać umowy kredytowe lub ich poszczególne postanowienia dotyczące WIBOR za bezskuteczne. Czy jednak polskie prawo pozwala badać abuzywność postanowień tego typu?

Kredyty i pożyczki ze zmiennym oprocentowaniem opartym na wskaźniku referencyjnym WIBOR są istotną częścią polskiego rynku finansowego. Wskaźnik WIBOR przez lata utrzymywał się na niskim poziomie. Jednak w 2022 roku nastąpił jego gwałtowny i zaskakujący wzrost. WIBOR 6M, który jeszcze w styczniu 2021 r. wynosił 0,25%, w lipcu 2022 r. osiągnął szczytowy poziom 7,43%. Obecnie WIBOR 6M jest trochę niższy (5,05% na dzień 10 czerwca 2025 r.), ale wciąż nie powrócił do wcześniejszych, niskich wartości. 

Po głośnym wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 13 lutego 2025 r. (C-472/23) kwestia sankcji kredytu darmowego staje się coraz bardziej dynamiczna. Co istotne, TSUE w tym wyroku nie wypowiedział się na temat legalności oprocentowania tzw. kredytowanych kosztów kredytu, czyli naliczania odsetek także od tej części wykorzystanego kredytu, która przeznaczona była na zapłatę kosztów jego udzielenia (np. prowizji). Tę kwestię Trybunał rozstrzygnie dopiero na gruncie kolejnych spraw, w których polskie sądy zdecydowały się wystąpić z pytaniami prejudycjalnymi.

Trybunał Sprawiedliwości UE (w sprawie C-472/23) potwierdził, że sankcja kredytu darmowego powinna uwzględniać zasadę proporcjonalności, zaś abuzywne postanowienia – mające wpływ na RRSO – same w sobie nie stanowią o potrzebie jej zastosowania.

Czy projekt rekomendacji Komisji Nadzoru Finansowego w zakresie dystrybucji ubezpieczeń wpływa na działalność zagranicznych zakładów ubezpieczeniowych, które prowadzą działalność ubezpieczeniową poprzez oddział lub w ramach swobody świadczenia usług i tzw. notyfikacji?

16 kwietnia 2025 r. Komisja Nadzoru Finansowego zakazała bułgarskiemu ubezpieczycielowi Insurance JSC „DallBogg: Life and Health” z siedzibą w Sofii prowadzenia działalności w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych (OC PPM) na terytorium Polski. Decyzja KNF została wydana w rzadko stosowanym trybie art. 214 ust. 5 w zw. z art. 214 ust. 4a ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.

Prawdopodobnie już wkrótce zakładom ubezpieczeń i zakładom reasekuracji przybędzie nowy istotny obowiązek regulacyjny: przekazywanie danych do ESAP.  Projekt ustawy, która przewiduje tę zmianę, już pojawił się na stronie Rządowego Centrum Legislacji.

11 września 2024 r. wydano uchwałę 7 sędziów Sądu Najwyższego (III CZP 65/23), dotyczącą likwidacji szkód w ramach rynku ubezpieczeń komunikacyjnych. Jej przedmiotem była możliwość skorzystania z tzw. kosztorysów w momencie, gdy naprawa pojazdu (restytucja) stała się już niemożliwa. W grudniu 2024 r. Sąd Najwyższy opublikował uzasadnienie tej uchwały oraz motywy przyjętego kierunku.

Komisja Nadzoru Finansowego poinformowała na swojej stronie internetowej, że planuje uchylić obecne rekomendacje i wytyczne dotyczące zarządzania obszarami technologii informacyjnej i bezpieczeństwa środowiska teleinformatycznego, które mają zastosowanie do podmiotów finansowych objętych wymogami rozporządzenia DORA (ang. Digital Operational Resilience Act).

Przewodnik prawny dla osób oraz przedsiębiorstw dotkniętych skutkami powodzi. Jak zgłosić szkodę, kto może otrzymać pomoc doraźną albo bezzwrotną pomoc na remont lub odbudowę, czy należy się wynagrodzenie, gdy praca w zakładzie została wstrzymana?

23 maja br. Polska Izba Ubezpieczeń oraz Związek Banków Polskich przyjęły Dobre praktyki w zakresie ubezpieczeń spłaty kredytu lub pożyczki (ang. Credit Protection Insurance – CPI). Dokument jest rezultatem współpracy obydwu izb gospodarczych pod auspicjami Komisji Nadzoru Finansowego. Dobre praktyki poruszają szereg istotnych zagadnień – począwszy od tworzenia produktu CPI, poprzez sposób dotarcia do klienta, jakość dystrybucji, działania podejmowane w interesie klienta, nadzór nad dystrybutorem produktu CPI, na jego monitorowaniu skończywszy.

Stanowisko KNF z 25 marca 2024 r. dotyczące niektórych aspektów stosowania outsourcingu przez zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji obejmuje również prowadzenie postępowań windykacyjnych związanych z wykonywaniem umów ubezpieczenia. Ubezpieczyciele oferujący kredyt kupiecki, dla których czynności windykacyjne prowadzą podmioty zewnętrzne, muszą zweryfikować, czy outsourcing w tym zakresie jest zgodny ze stanowiskiem KNF.