Anna Prigan | Co do zasady

W projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego proponuje się zmiany, które znacząco pogorszą sytuację wykonawców w postępowaniu przed Krajową Izbą Odwoławczą.

Od 1 stycznia 2024 r. zmieniły się progi unijne w zamówieniach publicznych i średni kurs euro do przeliczenia kwot progowych w euro na złote.

W postępowaniach o zamówienie publiczne wszczętych od 22 września 2023 r. wykonawcy znowu mogą składać zaświadczenia o niekaralności według miejsca zamieszkania osoby, której dotyczy zaświadczenie.

Podczas konferencji 30 maja 2023 r. Stowarzyszenie Prawa Zamówień Publicznych zaprezentowało raport zawierający postulaty legislacyjne dotyczące ustawy Prawo zamówień publicznych z 11 września 2019 r. Ustawa obowiązuje od początku 2021 r., więc doświadczenia zebrane na przestrzeni dwóch i pół roku pozwoliły nam praktykom wysnuć pewne wnioski i sformułować postulaty zmian usprawniających procedury. Przygotowaliśmy ich blisko 30. Tu zajmę się jednym z nich.

Unia Europejska zajęła się kwestią wpływu państw trzecich, spoza Unii, na działanie jednolitego rynku. W przyszłym roku zaczniemy badać, skąd pochodziły pieniądze, które dają przewagę zagranicznym przedsiębiorstwom, w tym w postępowaniach o zamówienie publiczne. Subsydiowani wykonawcy nie dostaną zamówienia publicznego w Unii Europejskiej, jeśli przyznanie im umowy mogłoby zakłócić unijny rynek.

Zamawiający może wymagać odbycia wizji lokalnej przez wykonawców, gdy jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia. Niedopełnienie obowiązku udziału w wizji prowadzi do odrzucenia oferty. Wykonawcy, którzy nie zdążą uczestniczyć w wizji, przed złożeniem oferty powinni zwrócić się do zamawiającego o wyznaczenie nowego terminu wizji lokalnej.

Do końca kwietnia zamawiający mają czas na dodanie do dokumentacji zamówienia oraz regulaminów konkursu nowych obligatoryjnych podstaw wykluczenia wykonawców, którzy są wpisani na listę sankcyjną lub których beneficjent rzeczywisty albo podmiot dominujący jest na takiej liście.

Wykonawca ma obowiązek rzetelnie skalkulować cenę oferty i uwzględnić w niej wszystko, co wynika z SWZ, w tym typowe ryzyka związane z realizacją zamówienia, tak aby zaoferowana cena była realna i pozwalała na należyte wykonanie umowy. Jeśli cena oferty wydaje się rażąco niska lub budzi wątpliwości, wykonawca musi ją szczegółowo wyjaśnić.

Od dwóch lat wykonawcy zamówień publicznych są zmuszeni odwoływać się do instytucji siły wyższej, by uchronić się od odpowiedzialności za opóźnienia w realizacji kontraktów. Myśleliśmy, że o sile wyższej napisano już wszystko. Tymczasem wojna w Ukrainie wymusza powołanie się na siłę wyższą w innym kontekście.

Od tego roku realizacja zamówień na rzecz jednostek samorządu publicznego, które udzielają zamówień publicznych w ramach realizacji swoich zadań publicznych, musi się odbywać z wykorzystaniem pojazdów elektrycznych lub pojazdów napędzanych gazem ziemnym. Z kolei udzielając zamówień na zakup nowych środków transportowych wszyscy zamawiający muszą choć część środków przeznaczyć na pojazdy ekologiczne. Ustawa o elektromobilności określa przedmiot zamówień, ich limity oraz rodzaje pojazdów.

Progi unijne i średni kurs euro do przeliczenia kwot progowych w euro na złote już od  1 stycznia 2022 r. będą wyższe. W górę idzie też przelicznik euro na złote.

Analizując potrzeby i wymagania, zamawiający muszą rozważyć możliwość uwzględnienia aspektów społecznych zamówienia. Komisja Europejska wydała właśnie drugie wydanie przewodnika, jak uwzględniać kwestie społeczne w zamówieniach publicznych.