Rok na dochodzenie odszkodowania za opóźniony lub odwołany lot
Taki wniosek wynika z uchwały Sądu Najwyższego z 17 marca 2017 r. (III CZP 111/16). Roczny termin ma też być wprowadzony do ustawy Prawo lotnicze.
Przepisy rozporządzenia (WE) nr 261/2004 w zakresie dochodzenia przez pasażerów roszczeń wynikających z nieprawidłowo wykonanej umowy przewozu lotniczego mogą być egzekwowane zarówno przed sądem powszechnym, jak i w trybie administracyjnym przed Urzędem Lotnictwa Cywilnego.
Od kilku lat trwała dyskusja nad terminami przedawnienia tych roszczeń.
Ostatecznie 17 marca 2017 r. Sąd Najwyższy podjął uchwałę (III CZP 111/16), w której wskazał, że roczny termin przedawnienia roszczeń pasażerskich, przewidziany w art. 778 Kodeksu cywilnego, jest właściwy także w kontekście wykładni funkcjonalnej rozporządzenia nr 261/2004. Choć orzeczenie to spotkało się z krytyką części komentatorów uważających, że właściwszy byłby dwuletni termin przedawnienia wynikający z przepisów Konwencji Montrealskiej, należy przyjąć, że interpretacja dokonana przez SN zostanie przyjęta jako wiążąca w praktyce sądów powszechnych.
Oznacza to, że obecnie pasażer może w ciągu roku wytoczyć pozew przed sądem, ale jeśli tego nie zrobi, pozostaje mu otwarta droga administracyjna, gdyż w orzecznictwie sądów administracyjnych przeważał pogląd, że w aktualnym stanie prawnym brak jest normy ograniczającej w czasie wniesienie skargi do Komisji Prawa Pasażerów działającej przy ULC.
Sytuacja ta ma jednak ulec zmianie, gdyż zgodnie z projektem nowelizacji ustawy Prawo lotnicze zostanie do niej wprowadzony nowy rozdział zatytułowany „Dochodzenie roszczeń”, a w nim art. 205c ust. 4 wskazujący, że termin przedawnienia roszczeń majątkowych pasażera lotniczego wyniesie 1 rok od dnia wykonania przewozu lub dnia, w którym miał być wykonany.
Zdaniem ustawodawcy ujednolici to sytuację pasażerów, gdyż roczny termin na rozpoczęcie postępowania obowiązuje nie tylko w postępowaniu cywilnym, ale także w przepisach unijnych dotyczących odszkodowania za opóźnienia w ruchu kolejowym.
Ponadto nowelizacja ustawy wprowadzi nowy podmiot uprawniony do pozasądowego rozpatrywania sporów pasażerów z przewoźnikami lotniczymi. Będzie to Rzecznik Praw Pasażerów. Przewidywany termin na rozpatrzenie danej sprawy będzie wynosił maksymalnie 90 dni, przy czym wniesienie skargi przez pasażera będzie skutkowało przerwaniem terminu przedawnienia, który nie będzie biegł na nowo do czasu zakończenia sprawy przez Rzecznika.
Termin przedawnienia zostanie także zawieszony na czas rozpatrzenia reklamacji skierowanej przez pasażera do przewoźnika lotniczego. Propozycja ta ma chronić pasażera przed niekorzystnym skutkiem upływu czasu, w którym realizacja przysługującego mu roszczenia jest niemożliwa z uwagi na obligatoryjny charakter reklamacji. W konsekwencji okresu zawieszenia nie będzie można wliczać do terminu przedawnienia roszczenia pasażera.
Paweł Mazur, praktyka prawa lotniczego i praktyka postępowań sądowych i arbitrażowych kancelarii Wardyński i Wspólnicy
