Minister Środowiska określił rodzaje przedsięwzięć, które mogą być realizowane jako projekty wspólnych wdrożeń w Polsce | Co do zasady

Ponad rok po uchwaleniu ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji wchodzi w życie rozporządzenie wykonawcze Ministra Środowiska do tej ustawy.

Rok temu (18 września 2009 roku) weszła w życie ustawa z dnia 17 lipca 2009 roku o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz.U. Nr 130, poz. 1070), określająca m.in. zasady obrotu i zarządzania jednostkami Kioto, a także regulująca kwestie realizacji projektów wspólnych wdrożeń w Polsce.

Ustawa miała być, zgodnie z założeniami Rady Ministrów, elementem kompleksowej regulacji dotyczącej kwestii ograniczania emisji gazów cieplarnianych i innych substancji do atmosfery, w tym zagadnień związanych z handlem uprawnieniami do emisji.

Inną istotną luką prawną, którą wypełniła ustawa, było określenie warunków i zasad realizacji projektów wspólnych wdrożeń („JI” – Joint Implementation) na terytorium Polski. W nowej regulacji wskazane zostały dwie procedury („ścieżki”) postępowania z projektami, których celem jest wygenerowanie jednostek CER (tj. jednostek poświadczonej redukcji emisji – Certified Emission Reductions). Obydwie ścieżki – krajowa i międzynarodowa – określają tryb postępowania dotyczącego zatwierdzenia projektu, sposobu jego monitorowania, oceny, a także weryfikacji.

Choć od wejścia w życie ustawy minął już rok, dopiero teraz (26 sierpnia 2010 roku), Minister Środowiska, realizując delegację zawartą w art. 39 ust. 3 ustawy, wydał rozporządzenie w sprawie rodzajów przedsięwzięć, które mogą być realizowane jako projekty wspólnych wdrożeń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 167, poz. 1132).

Zgodnie z art. 38 ustawy realizacja projektu JI, niezależnie od wybranej ścieżki, wymaga uzyskania listu popierającego, a następnie listu zatwierdzającego, wydawanych przez Ministra Środowiska. Stosownie do treści art. 39 ustawy list popierający może być wydany, jeżeli projekt wspólnych wdrożeń spełnia określone warunki, w tym należy do rodzajów przedsięwzięć, które mogą być realizowane jako projekty wspólnych wdrożeń na terytorium Polski.

Z informacji Krajowego Administratora Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji wynika, że dotychczas listy zatwierdzające uzyskało w Polsce 21 projektów JI (w tym m.in. projekty farm wiatrowych w Zajączkowie, Pucku i Zagórzu, przedsięwzięcia obejmujące odzysk gazu wysypiskowego na składowisku odpadów Radiowo w Warszawie, a także pozyskiwanie i utylizację metanu kopalnianego w kopalni Borynia). Kolejnych sześć projektów uzyskało listy potwierdzające.

Relatywnie niewielka liczba projektów dopuszczonych do tej pory do realizacji (Polska objęta jest wspólnotowym systemem handlu uprawnieniami do emisji od 2005 roku) wynikała zwłaszcza z braku klarownych wytycznych dotyczących kryteriów, jakie muszą spełniać przedsięwzięcia realizowane jako projekty JI. Nie były też określone rodzaje przedsięwzięć, które mogą być realizowane jako projekty wspólnych wdrożeń.

Wydanie rozporządzenia było więc w tych okolicznościach niezbędne z punktu widzenia możliwości efektywnej realizacji projektów JI w Polsce – wskazuje Maciej Szewczyk, aplikant radcowski z Zespołu Prawa Ochrony Środowiska kancelarii Wardyński i Wspólnicy.

Zgodnie z rozporządzeniem przedsięwzięcia, które mogą być realizowane jako projekty JI, powinny polegać na:

• redukcji lub uniknięciu emisji gazów cieplarnianych z procesów wytwarzania energii (w szczególności przez zmianę stosowanych paliw oraz technologii wytwarzania energii, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii itp.);
• wykorzystaniu energii odpadowej;
• redukcji lub uniknięciu emisji gazów cieplarnianych w procesach przemysłowych (m.in. dzięki zmianie wykorzystywanych surowców lub procesów technologicznych);
• redukcji lub uniknięciu emisji metanu;
• redukcji lub uniknięciu emisji gazów cieplarnianych w sektorze transportu (w szczególności dzięki zamianie paliwa na niskoemisyjne, stosowaniu nowych technologii w pojazdach silnikowych itp.);
• redukcji lub ograniczeniu emisji lub pochłaniania wynikających z użytkowania gruntów, zmiany sposobu użytkowania gruntów i leśnictwa (m.in. poprzez zalesianie i rekultywację gruntów).

Jak wynika z uzasadnienia do rozporządzenia, realizacja przedsięwzięć określonych w tym akcie ma przełożyć się na redukcję emisji gazów cieplarnianych dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii.

Rozporządzenie jest jednym z czterech kluczowych rozporządzeń, których wydanie zostało przewidziane w ustawie. Dzięki nim projekty JI będą mogły być realizowane w trybie tzw. ścieżki pierwszej na terytorium Polski. Pozostałe akty wykonawcze dotyczą w szczególności określenia:

• szczegółowych warunków, jakie powinny spełniać projekty wspólnych wdrożeń dotyczące obiektów hydroenergetycznych o mocy powyżej 20 MW w trakcie ich realizacji, a także kryteriów ich oceny;
• szczegółowego zakresu informacji, jakie powinny być zawarte w dokumentacji projektowej, składanej wraz z wnioskiem o wydanie listu zatwierdzającego;
• kryteriów wyznaczania poziomów bazowych, w tym wartości wskaźników emisji lub sektorowych poziomów bazowych oraz sposobu monitorowania wielkości emisji;
• wytycznych dotyczących formy i układu sprawozdania z monitorowania, określającego m.in. uzyskaną redukcję lub uniknięcie emisji gazów cieplarnianych, uzyskanych w wyniku realizacji projektu JI.

Rozporządzenie wejdzie w życie 25 września 2010 roku.