Karol Maćkowiak | Co do zasady

16 października 2025 r. wejdzie w życie nowelizacja ramowej dyrektywy odpadowej dotycząca rozszerzonej odpowiedzialności producentów (ROP) wyrobów włókienniczych oraz ustanawiająca cele w zakresie przeciwdziałania marnowaniu żywności. Polska ma czas do 17 czerwca 2027 r. na wdrożenie nowych przepisów. Przedsiębiorcy powinni być przygotowani jeszcze wcześniej.

W ciągu ostatnich kilku miesięcy w obszarze prawa ochrony środowiska wydarzyło się sporo. Poznaliśmy wysokość stawek opłat środowiskowych na 2026 r. oraz wysokość stawek kar za przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu na 2026 r. Opublikowano również m.in. projekt nowej ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych oraz projekt nowelizacji przepisów dotyczących działalności Inspekcji Ochrony Środowiska. Z kolei na poziomie unijnym zakończyły się prace nad przepisami dotyczącymi ograniczenia marnowania żywności oraz tekstyliów.

25 sierpnia 2025 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt ustawy nowelizującej ustawę Prawo ochrony środowiska. Projektowana zmiana przyznaje uprawnienia skargowe – w zakresie programów ochrony powietrza, aktualizacji tych programów oraz planów działań krótkoterminowych – m.in. organizacjom ekologicznym.

4 sierpnia 2025 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargi organizacji ekologicznych z Polski i Niemiec na decyzję Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w sprawie środowiskowych uwarunkowań realizacji przedsięwzięcia „Budowa Terminala Kontenerowego w Porcie Zewnętrznym w Świnoujściu”. Wyrok jest nieprawomocny.

Działalność człowieka wywiera coraz większy wpływ na środowisko naturalne, powodując jego degradację. Degradacja środowiska naturalnego rodzi z kolei liczne zagrożenia dla życia i zdrowia ludzkiego. Na dodatek wzrost ilości wytwarzanych odpadów prowadzi nie tylko do poważnych problemów ekologicznych, ale stwarza też przestrzeń do nadużyć i działań przestępczych.

Od 1 stycznia 2025 r. obowiązuje w Polsce wymóg selektywnego zbierania odpadów tekstyliów i odzieży. W większości gmin nie pojawiły się jednak nowe worki ani pojemniki na odpady. Niespełnienie obowiązków wiąże się natomiast z wysokimi opłatami.

Grudzień 2024 r. w prawie ochrony środowiska był miesiącem wielu przełomowych zmian. 18 grudnia zakończył się wreszcie proces legislacyjny ustawy nowelizującej system kaucyjny. Z kolei 16 grudnia Rada formalnie przyjęła rozporządzenie w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWR).

Narastający problem globalnego wylesiania oraz degradacji lasów prowadzący do utraty bioróżnorodności nie uszedł uwadze unijnego prawodawcy. Komisja Europejska w listopadzie 2021 r. przedstawiła projekt rozporządzenia, które ma przeciwdziałać tym negatywnym zjawiskom. Projekt został przyjęty i obowiązuje. Teraz jednak wiele wskazuje na to, że nowe przepisy znajdą zastosowanie 12 miesięcy później niż planowano. Nie jest jednak pewne, że unijny prawodawca zdąży opóźnić stosowanie nowych przepisów.

Ustawa wprowadzająca w Polsce system kaucyjny weszła w życie 13 października 2023 r. Na przygotowanie się do nowych obowiązków przedsiębiorcy dostali od prawodawcy nieco ponad rok – system kaucyjny ma bowiem ruszyć 1 stycznia 2025 r. Od kilku miesięcy nowy rząd zapowiada jednak zmiany w ustawie. Otwarte pozostaje pytanie o to, w jakim brzmieniu będą obowiązywały przepisy w momencie startu systemu.

Trzeci artykuł z cyklu o biogazowniach poświęciliśmy decyzjom administracyjnym i innym wymogom, które trzeba spełnić w toku realizacji inwestycji. W tym artykule przedstawimy najistotniejsze zmiany legislacyjne dotyczące biogazowni, które weszły w życie w ubiegłym roku.

W drugim artykule z naszego cyklu o biogazowniach omówiliśmy wymagania związane z klasyfikacją biogazowni w toku procesu inwestycyjnego. Tym razem przyjrzymy się obowiązkom, od których spełnienia uzależniona jest możliwość rozpoczęcia eksploatacji takich instalacji.

Rozwój biogazowni rolniczych to niezbędny składnik transformacji energetycznej. W drugim artykule naszego cyklu o biogazowniach przedstawiamy najważniejsze aspekty i pułapki procesu inwestycyjnego.