Upłynął termin usunięcia i unieszkodliwienia PCB oraz urządzeń zawierających PCB | Co do zasady

Przejdź do treści
Zamów newsletter
Formularz zapisu na newsletter Co do zasady

Upłynął termin usunięcia i unieszkodliwienia PCB oraz urządzeń zawierających PCB

Do końca 2010 roku należało usunąć i unieszkodliwić związki PCB lub urządzenia, które je zawierają. Od 1 stycznia za ich nieusunięcie grozi m.in. kara grzywny albo areszt.

Polichlorowane bifenyle (PCB) są bardzo odpornymi chemicznie cieczami nieulegającymi spalaniu i słabo przewodzącymi prąd. Dzięki tym cechom były one wykorzystywane na szeroką skalę np. w przemyśle elektrotechnicznym jako płyny dielektryczne w transformatorach i materiały izolacyjne w kondensatorach dużej mocy.

W latach 60. XX wieku odkryto, że PCB mają silne właściwości rakotwórcze, mogą wywoływać choroby układu odpornościowego i nerwowego, uszkodzenia wątroby, bezpłodność oraz uszkodzenia płodu u kobiet w ciąży. Ponadto stwierdzono, że w środowisku naturalnym ulegają bardzo powolnemu rozkładowi i powodują bardzo trudne do usunięcia skażenie wody i gleby.

Od lat 70. XX wieku Unia Europejska systematycznie dąży do usunięcia tych substancji z użycia. W ramach tych dążeń została między innymi wydana 16 września 1996 roku dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 96/59/WE w sprawie unieszkodliwiania polichlorowanych bifenyli i polichlorowanych trifenyli (PCB/PCT). W art. 3 dyrektywy 96/59/WE wyznaczono obowiązek unieszkodliwienia PCB do końca 2010 roku. Polska implementowała obowiązek wynikający z art. 3 dyrektywy 96/59/WE w 2001 roku (art. 40 ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku o wprowadzeniu ustawy ‑ Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw), w związku z czym uzyskała prawie dziesięcioletni okres przejściowy na realizację obowiązków usunięcia i unieszkodliwienia PCB oraz zawierających je urządzeń.
Ponieważ okres przejściowy na usunięcie PCB minął z końcem 2010 roku, organy administracji publicznej mogą, zgodnie z postanowieniami ustawy o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 roku, nałożyć na posiadaczy substancji PCB, którzy ich nie unieszkodliwili, kary grzywny, aresztu albo ograniczenia wolności. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta mogą wydać decyzje nakazujące posiadaczowi PCB lub posiadaczowi zawierających je urządzeń usunięcie ich z miejsc nieprzeznaczonych do ich składowania lub magazynowania. Wreszcie zgodnie z postanowieniami ustawy Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 roku marszałek województwa może nałożyć opłatę podwyższoną za korzystanie ze środowiska w przypadku magazynowania odpadów zawierających PCB w miejscu do tego nieprzeznaczonym.
Z uwagi na ogromną szkodliwość PCB, ze względów bezpieczeństwa, przepisy dotyczące tych substancji oraz sankcji nakładanych na ich posiadaczy mają zastosowanie również wobec instalacji i urządzeń (i ich posiadaczy), co do których istnieje choćby uzasadnione podejrzenie, że PCB były w nich wykorzystywane.