Polska mapa drogowa zrównoważonych finansów | Co do zasady

Zrównoważone finanse to podejście, które łączy kwestie finansowe z dbałością o środowisko, społeczeństwo i etykę korporacyjną. Rozwojem zrównoważonych finansów w Polsce nadal ma się zajmować Platforma Zrównoważonych Finansów.

W styczniu Ministerstwo Finansów potwierdziło zamiar kontynuowania działania Platformy Zrównoważonych Finansów, której ostatnie spotkanie miało miejsce w listopadzie 2023 r.

Platforma Zrównoważonych Finansów, inicjatywa działająca pod auspicjami Ministerstwa Finansów i skupiająca czołowe instytucje administracji publicznej obecne na polskim rynku finansowym (m.in. KNF), rozpoczęła swoją działalność w 2022 r. W założeniu ma stanowić przestrzeń współpracy pomiędzy administracją publiczną a uczestnikami sektora finansowego, umożliwiającą określenie strategicznych kierunków rozwoju zielonych finansów w Polsce. Platforma Zrównoważonych Finansów za cel obrała sobie opracowanie spójnej, kompleksowej i wykonalnej polskiej mapy drogowej zrównoważonych finansów.

Przebieg prac

Prace Platformy Zrównoważonych Finansów przebiegały w grupach roboczych, których celem było sformułowanie rekomendacji działań w poszczególnych obszarach zrównoważonych finansów. Powstały cztery grupy robocze:

­– do spraw rozwoju rynku zielonych obligacji

Ma ona:

• określić polityki i środki, które pomogłyby w rozwoju polskiego rynku zrównoważonego długu korporacyjnego i samorządowego,
• stworzyć plan działania w celu opracowania praktycznych wytycznych,
• zbadać zasadność utworzenia centrum kompetencji w zakresie zielonych obligacji.

– do spraw stosowania taksonomii UE

Ma ona:

określić bariery w stosowaniu przez przedsiębiorstwa rozporządzenia w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje (zwanego Taksonomią UE) oraz zidentyfikować działania, środki i rozwiązania mające zwiększyć wykorzystanie tego rozporządzenia przez uczestników rynku,

• opracować plan działania w celu opracowania wytycznych sektorowych, które pomogą uczestnikom rynku lepiej zrozumieć Taksonomię UE,
• określić, jakiego wsparcia wymagają przedsiębiorstwa, żeby mogły ocenić zgodność swojej działalności z Taksonomią UE

– do spraw raportowania ESG

Ma ona:

• ocenić stan rynku w zakresie sprawozdawczości pozafinansowej,
• opracować rekomendacje dotyczące raportowania pozafinansowego w Polsce do Mapy drogowej w zakresie rozwoju rynku zrównoważonych finansów w Polsce.

– do spraw badań, edukacji i szkoleń w obszarze zrównoważonych finansów

Ma ona:

• dokonać przeglądu istniejącej oferty edukacyjnej/szkoleniowej i opracować plan działania oraz narzędzia w celu budowania odpowiednich kompetencji,
• ocenić celowość utworzenia Centrum Kompetencji świadczącego wiarygodną wiedzę o zrównoważonych finansach,
• utworzyć scentralizowany wykaz istniejących programów badawczych i opracować plan działania w celu stymulowania badań akademickich i zapewnienia, że ich wyniki zostaną dostarczone na rynek.

Podczas spotkań Platformy Zrównoważonych Finansów dyskutowano m.in. o przygotowanych na potrzeby projektu raportach: o luce inwestycyjnej (Bridging the climate financing gap with public policy instruments in Poland – Good practice report) i o barierach dla rozwoju zrównoważonych finansów w Polsce.

Wnioski z tych raportów wydają się niezmiernie istotne. Jeśli chodzi o inwestycje, zidentyfikowano istotną lukę inwestycyjną pociągającą za sobą konieczność mobilizacji inwestycji publicznych i prywatnych we wszystkich sektorach polskiej gospodarki. Wprawdzie z raportu wynika, że przejście na zrównoważone finansowanie nie będzie wymagać dodatkowego kapitału, ale potrzebne będzie przekierowanie istniejącego kapitału publicznego i prywatnego. Banki takie jak EBOR czy EBI zaangażują się w niezbędne inwestycje w pierwszej kolejności, niejako torując drogę innym podmiotom finansującym. Finansowanie transformacji będzie przy tym mieć kluczowe znaczenie dla wspierania transformacji sektorów trudnych do zdekarbonizowania, ponieważ inwestycje zgodne z Taksonomią UE będą stanowić niewielką część wymaganych inwestycji.

Wskazywanymi barierami dla rozwoju zrównoważonych finansów w Polsce są m.in. niska świadomość społeczna, brak jasności istniejących regulacji czy problemy z dostępnością wiarygodnych, porównywalnych i wysokiej jakości danych. Przyjęto, że rolą zarządu Platformy Zrównoważonych Finansów będzie priorytetyzacja tych barier i dyskusja o przekrojowych barierach (np. politycznych), natomiast barierami w poszczególnych obszarach mają zająć się odpowiednie grupy robocze. Podkreślono, że rola wspierania transformacji sektorów trudnych do zdekarbonizowania w rozwoju polskiej gospodarki musi zostać uznana i jasno zdefiniowana.

Rekomendacje do mapy drogowej

W listopadzie 2023 r. wszystkie grupy robocze zakończyły swoje prace. Każda z grup przygotowała rekomendacje działań w swoim obszarze. Kluczowe rekomendacje dotyczą:

• w zakresie raportowania ESG – przewodnika po raportowaniu ESG (ze szczególnym uwzględnieniem spółek giełdowych i MŚP), dostępu do danych ESG, zapewnienia wiarygodności, funkcjonalności i kompletności danych ESG,
• w zakresie rozwoju rynku zielonych obligacji – strategicznej stymulacji rynku zielonego finansowania, obniżenia kosztów zielonego finansowania, stymulacji rynku obligacji korporacyjnych przez przyjmowanie strategii transformacji przedsiębiorstw oraz zielonego finansowania samorządów,
• w zakresie badań, edukacji i szkoleń – edukacji uniwersyteckiej, standardu dla programów edukacyjnych i szkoleniowych, zapewnienia odpowiedniej jakości usług, zapewnienia przepływu kompleksowej wiedzy o zrównoważonych finansach do przedsiębiorstw,
• w zakresie stosowania taksonomii UE – ułatwienia dostępu do danych taksonomicznych, ułatwienia zapewnienia zgodności z Taksonomią UE, wsparcia w stosowaniu zasady DNSH (Do No Significant Harm) i minimalnych gwarancji, wsparcia w zakresie obliczania śladu węglowego, obniżenia kosztów raportowania w ramach Taksonomii UE i wsparcia w tym zakresie.

Rekomendacje mają być włączone do mapy drogowej dla rozwoju zrównoważonych finansów w Polsce. Będziemy śledzić dalsze prace Platformy Zrównoważonych Finansów.

Ewa Winiarz, radca prawny, praktyka bankowości i finansowania projektów kancelarii Wardyński i Wspólnicy