Outsourcing działalności bankowej, projekt zmiany ustawy - Prawo bankowe
W Sejmie kończą się prace nad rządowym projektem zmiany ustawy Prawo bankowe w części dotyczącej outsourcingu bankowego. Nowelizacja ma na celu liberalizację zasad korzystania z tej instytucji przy jednoczesnym zapewnieniu właściwego nadzoru.
Bank, podobnie jak inni przedsiębiorcy, powierza wykonywanie niektórych czynności związanych ze swoją działalnością wyspecjalizowanym podmiotom (outsourcing). Outsourcing bankowy pozwala na obniżenie kosztów działalności i usprawnienie przebiegu poszczególnych procesów. Wiąże się to jednak z różnego rodzaju niebezpieczeństwami, dlatego Prawo bankowe (art. 6a-6d) reguluje zasady i tryb outsourcingu bankowego. Powierzenie wykonywania czynności bankowych przedsiębiorcom, także innym bankom podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego.
Banki z odpowiednim wyprzedzeniem zawiadamiają Komisję o zamiarze zawarcia umowy o outsourcing czynności bankowych, a także o jej zmianie, rozwiązaniu i wygaśnięciu. Komisja może żądać od banku dodatkowych dokumentów i wyjaśnień. Jeżeli w opinii Komisji wykonywanie umowy outsourcingu bankowego zagraża ostrożnemu i stabilnemu zarządzaniu bankiem lub gdy podmiot wykonujący powierzone mu czynności utraci wymagane do tego uprawnienia, Komisja nakazuje bankowi zmianę lub rozwiązanie umowy z takim podmiotem. Powierzenie wykonywania czynności bankowych innych niż wymienione w Prawie bankowym (art. 6a ust. 1 pkt. 1 lit. a-j) wymaga uzyskania zezwolenia Komisji. Zezwolenia wymaga także zawarcie umowy outsourcingu bankowego z przedsiębiorcą spoza Unii Europejskiej, jak również zawarcie umowy przewidującej, że powierzone czynności będą wykonywane za granicą.
Dotychczasowe doświadczenia we współpracy banków z przedsiębiorcami na podstawie art. 6a-6d Prawa bankowego oraz ugruntowanie się tej instytucji w praktyce bankowej wskazują na potrzebę zmiany obowiązujących regulacji w tym obszarze. Obecnie w Sejmie kończą się prace nad rządowym projektem zmiany ustawy Prawo bankowe, w zakresie odnoszącym się do outsourcingu bankowego. Nowelizacja ma na celu liberalizację zasad korzystania z instytucji outsourcingu przy jednoczesnym zapewnieniu właściwego nadzoru.
Zmianie podlega między innymi katalog czynności mogących być przedmiotem outsourcingu i niewymagających zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego. Jego rozszerzenie dotyczy zwłaszcza tych czynności, z którymi nie wiąże się ryzyko zakłócenia prawidłowej działalności banku. Banki będą miały możliwość powierzenia wykonywania czynności, które nie posiadają statusu czynności bankowych (art. 6 Prawa bankowego). Ponadto do katalogu czynności mogących być przedmiotem outsourcingu i nie wymagających zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego zostały włączone także czynności związanych z emisją i obsługą papierów wartościowych oraz windykacja należności banku.
Projekt ustawy przewiduje uregulowanie warunków i zasad funkcjonowania podwykonawców w ramach outsourcingu (podoutsourcing). Obecnie przepisy nie zabraniają wprost przedsiębiorcom, którym bank powierzył wykonywanie określonych czynności, korzystania przy realizacji umów z podwykonawców. Należy jednak podkreślić, że w świetle obecnego stanu prawnego zakres wyłączenia z obowiązku zachowania tajemnicy bankowej podwykonawców nie obejmuje. W związku z tym pojawiały się interpretacje (m.in. Generalnego Inspektora Nadzoru Bankowego) wskazujące na niedopuszczalność stosowania podoutsourcingu czynności bankowych. Proponowana nowelizacja zakłada zniesienie dotychczasowego wymogu każdorazowego zawiadamiania organu nadzoru przez bank o zamiarze zawarcia umowy outsourcingu bankowego lub jej zmianie, rozwiązaniu czy wygaśnięciu. Obowiązek informowania Komisji Nadzoru Finansowego ma dotyczyć tylko szczególnych przypadków.
Umowę outsourcingu bankowego będą mogli zawierać także wspólnicy spółek cywilnych, niemieszczący się obecnie w definicji przedsiębiorcy Prawa bankowego. Ponadto ustawa znosi obowiązek zawierania umowy outsourcingu bankowego w formie umowy agencyjnej w odniesieniu do czynności związanych z emisją i obsługą papierów wartościowych, windykacją należności oraz czynności, wobec których outsourcing wymaga zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego.
W celu wyeliminowania wątpliwości co do zgodności obecnych rozwiązań dotyczących outsourcingu zagranicznego (z udziałem podmiotów zagranicznych) z unijną zasadą swobody przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług, nowelizacja zrównuje status prawny przedsiębiorców mających siedzibę w Polsce z przedsiębiorcami, którzy będą wykonywać powierzone czynności na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej.
Ustawa z drobnymi zmianami została przyjęta przez Senat, a ponieważ znajduje się w wykazie Marszałka Sejmu projektów ustaw, nad którymi prace powinny się zakończyć do końca VI kadencji Sejmu, powinna wkrótce zostać przedstawiona Prezydentowi do podpisu.
Przemysław Kołakowski, Zespół Bankowości i Finansowania Projektów kancelarii Wardyński i Wspólnicy