Nowa konwencja o unikaniu podwójnego opodatkowania ze Stanami Zjednoczonymi
13 lutego 2013 roku podpisano konwencję w sprawie unikania podwójnego opodatkowania pomiędzy Polską i Stanami Zjednoczonymi. Patrząc jednak na amerykańskie procedury ratyfikacji podobnych konwencji, trudno ocenić, kiedy faktycznie wejdzie ona w życie.
Wspomniana konwencja ma zastąpić umowę z 1974 roku i w porównaniu z nią zawiera bardzo wiele nowych rozwiązań.
Już od kilku lat w mediach pojawiały się informacje o negocjacjach dotyczących nowej polsko-amerykańskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Na podpisaniu umowy zależało głównie Stanom Zjednoczonym, ponieważ obecnie obowiązująca polsko-amerykańska umowa jest jedną z ostatnich obowiązujących umów, której stroną są Stany Zjednoczone, która nie zawiera klauzuli ograniczenia korzyści umownych (limitation of benefits – LOB).
Brak klauzuli LOB w powiązaniu z innymi postanowieniami obowiązującej umowy (np. brak podatku u źródła na odsetkach) jest jednym z czynników pozwalających na wykorzystywanie polsko-amerykańskiej umowy w międzynarodowym planowaniu podatkowym. Jest to zapewne jeden z niewielu przypadków, w których Polska jest obiektem zainteresowania międzynarodowych grup kapitałowych jedynie ze względu na możliwość osiągnięcia określonych korzyści podatkowych. Oznacza to wymierne bezpośrednie korzyści dla Skarbu Państwa z podatków płaconych w Polsce przez spółki zakładane przez zagranicznych inwestorów, ale również korzyści dla sektora usług profesjonalnych (księgowych, audytorów, prawników itp.), których usługi są konieczne do prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce (na czym z kolei Skarb Państwa korzysta pośrednio dzięki podatkom płaconym przez takich profesjonalistów).
Dlatego też wejście w życie nowej polsko-amerykańskiej konwencji może być oceniane z polskiej perspektywy przynajmniej częściowo jako niekorzystne. W tym kontekście pewną nadzieję na oddalenie w czasie wejścia w życie nowej polsko-amerykańskiej konwencji dają doświadczenia innych konwencji podpisanych przez Stany Zjednoczone. Nowa węgiersko-amerykańska konwencja o unikaniu podwójnego opodatkowania została podpisana 4 lutego 2010 roku i do dzisiaj nie weszła w życie, właśnie z powodu braku ratyfikacji po stronie amerykańskiej. Nie można wykluczyć podobnego scenariusza w odniesieniu do polsko-amerykańskiej konwencji podpisanej 13 lutego br.
Z drugiej strony nowa konwencja reguluje kwestie, które przez lata były podnoszone jako problematyczne przez amerykańską Polonię, w tym przez osoby, które powróciły do Polski ze Stanów Zjednoczonych. Chodzi tu o opodatkowanie emerytur, rent i podobnych świadczeń. W tym zakresie szybkie wejście w życie nowej konwencji może być w interesie dużej grupy beneficjentów świadczeń emerytalnych i rentowych.
Odnosząc się do rozwiązań nowej polsko-amerykańskiej konwencji, należy zwrócić uwagę m.in. na następujące postanowienia:
- wprowadzenie podatku u źródła od odsetek w wysokości 5% (obecnie zwolnienie);
- obniżenie podatku u źródła od należności licencyjnych do 5% (obecnie 10%);
- klauzula nieruchomościowa (Polska ma prawo do opodatkowania zysków m.in. z tytułu przeniesienia udziałów (akcji), których więcej niż 50% wartości pochodzi bezpośrednio lub pośrednio z majątku nieruchomego położonego w Polsce);
- uregulowanie kwestii opodatkowania wynagrodzeń dyrektorów (obowiązek podatkowy w kraju, w którym znajduje się spółka);
- uregulowanie kwestii opodatkowania emerytur, rent itp. (zasadą jest opodatkowanie w kraju rezydencji podatkowej beneficjenta);
- wprowadzenie klauzuli ograniczenia korzyści umownych (limitation of benefits – LOB), która określa, jakie podmioty mogą korzystać z postanowień konwencji.
Michał Nowacki, Zespół Doradztwa Podatkowego kancelarii Wardyński i Wspólnicy
