Doprecyzowanie zasad udzielania zamówień in house | Co do zasady

Zamówienia typu in house to zamówienia, przy których udzielaniu nie jest wymagane stosowanie procedur właściwych dla udzielania zamówień publicznych. Zostały one wprowadzone do praktyki przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS) orzeczeniem z 19 listopada 1999 r. w sprawie C-107/98 Teckal. ETS stwierdził wówczas, że przy udzielaniu zamówień podmiotom posiadającym odrębną osobowość prawną od zamawiającego nie stosuje się procedur typowych dla zamówień publicznych, jeśli: i) podmiot publiczny sprawuje nad takim podmiotem kontrolę podobną do tej, jaką sprawuje w stosunku do swoich własnych służb oraz ii) podmiot kontrolowany wykonuje zasadniczą część swojej działalności na rzecz podmiotu kontrolującego.

To bardzo szerokie ujęcie zamówień in house w rzeczywistości przysparzało licznych problemów interpretacyjnych, co było związane z różnorodnością podmiotów występujących w obrocie gospodarczym oraz zbyt szerokim, rozumieniem tego rodzaju zamówień.

Polski ustawodawca postanowił więc doprecyzować praktykę udzielania zamówień in house. 6 sierpnia 2010 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych. Ustawa ta musi jeszcze zostać przyjęta przez Senat, istotne jest jednak to, że zgodnie z jej brzmieniem, stosownie do przepisu art. 4 pkt 13 ustawy Prawo zamówień publicznych, z wyłączenia obowiązku stosowania przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych będzie można skorzystać w przypadku zamówień udzielanych instytucji gospodarki budżetowej przez organ władzy publicznej wykonujący funkcje organu założycielskiego tej instytucji, jeżeli łącznie zostaną spełnione następujące przesłanki:

a) zasadnicza część działalności instytucji gospodarki budżetowej dotyczy wykonywania zadań publicznych na rzecz tego organu władzy publicznej,

b) organ władzy publicznej sprawuje nad instytucją gospodarki budżetowej kontrolę odpowiadającą kontroli sprawowanej nad własnymi jednostkami nieposiadającymi osobowości prawnej, w szczególności polegającą na wpływie na decyzje strategiczne i indywidualne dotyczące zarządzania sprawami instytucji,

c) przedmiot zamówienia należy do zakresu działalności podstawowej instytucji gospodarki budżetowej określonego zgodnie z art. 26 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240 oraz z 2010 r. Nr 28, poz.146, Nr 96, poz. 620 i Nr 123, poz. 835).

Dzięki nowelizacji z wyłączenia obowiązku stosowania przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych będzie można skorzystać w przypadku udzielania zamówień instytucjom gospodarki budżetowej nie tylko, tak jak dotychczas, przez organy administracji rządowej, ale przez wszystkie organy władzy publicznej wykonujące funkcje organu założycielskiego instytucji gospodarki budżetowej, której zamówienie jest udzielane. W konsekwencji projektowana zmiana ma w istocie charakter porządkujący, umożliwia bowiem udzielanie zamówień publicznych wszystkim instytucjom gospodarki budżetowej na jednakowych zasadach, niezależnie od tego, czy organem wykonującym funkcje organu założycielskiego w stosunku do takich instytucji jest organ administracji rządowej czy inny organ władzy publicznej.