Mirella Lechna-Marchewka | Co do zasady

Prawo zamówień publicznych reguluje sposób eliminowania wykonawców niespełniających postawionych im wymogów. Wymogi te są związane m.in. z uczciwością wykonawcy (brak karalności za czyny zabronione). Sankcja w postaci wykluczenia z przetargu może być nałożona na wykonawcę nie za czyny popełnione przez ten podmiot, lecz za czyny zabronione popełnione w związku z działalnością podmiotu zbiorowego przez osoby fizyczne działające w jego imieniu lub jego interesie.

Opublikowano już wiele komentarzy na temat tego, jak szkodliwe dla branży budowlanej są rozwiązania prawne zaproponowane w projekcie ustawy o zapobieganiu nadużyciom w inwestycjach drogowych. Wadą koncepcji ochrony lokalnych podwykonawców zaprezentowanej w niej przez Ministerstwo Sprawiedliwości jest także to, że może ona dotkliwie ograniczyć zewnętrzne finansowanie inwestycji drogowych GDDKiA.

Europejski system zamówień publicznych to jeden z fundamentów funkcjonowania wspólnego rynku, dlatego głównym zadaniem przepisów prawa w tej dziedzinie jest realizacja swobód traktatowych, co w tym przypadku oznacza zapewnienie swobodnego dostępu do zamówień na terenie UE dla wykonawców z różnych państw członkowskich. W tym celu prawo europejskie nie tylko wymaga stosowania zasady równego traktowania, uczciwej konkurencji i przejrzystości, ale dąży do usunięcia barier w dostępie do rynku, także tych które nie mają dyskryminacyjnego charakteru, ale są nieproporcjonalne. Interpretacja i stosowanie prawa zamówień publicznych w sposób abstrahujący od powyższego celu prowadzi do nadmiernego formalizmu i powoduje, że procedury zamówieniowe stają się niezrozumiałe, a rezultaty leżące u podstaw prawa zamówień publicznych wypaczone.

Przy okazji prac nad koncepcją nowego prawa zamówień publicznych należy zrewidować regulację dotyczącą wadium. Zmiany powinny iść dalej, niż proponuje to koncepcja.

Koncepcji nowego prawa zamówień publicznych, opublikowanej przez Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii oraz Urząd Zamówień Publicznych 6 czerwca 2018 r., towarzyszy szereg dokumentów o charakterze informacyjnym, z których dowiadujemy się, że reformie ustawy towarzyszyć będzie opracowanie zasad polityki zakupowej państwa. Jedną z nich jest zasada cyfryzacji procesu zakupowego zamówień publicznych.

Definicja „wykorzystywania prywatnej bocznicy kolejowej wyłącznie dla realizacji własnych potrzeb” wymaga prounijnej interpretacji.

Firmy z Chin mają konkretne cele i pracowicie realizują swój plan obecności na rynkach światowych. Świat wobec chińskiej ekspansji gospodarczej żadnego planu nie ma – komentarz po konferencji Inter-Pacific Bar Association.

25 stycznia 2018 r. Komisja wysłała do Austrii formalne wezwanie do usunięcia uchybień w sprawie ograniczeń, jakie wprowadza prawo krajowe dla wykonawców w zakresie prawa do kontroli działań podmiotu prowadzącego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego.

Już w trakcie prac nad nowelizacją Prawa zamówień publicznych w 2016 r. temat zamówień in-house budził emocje. Pod koniec zeszłego roku KIO zakwestionowała pierwsze umowy zawarte na podstawie nowych przepisów pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego. Nie byłoby jednak dobrze, gdyby przy tej okazji w Polsce wykształciła się praktyka krępująca możliwości współpracy podmiotów publicznych w celu wspólnej realizacji ich zadań. Rozwój koncepcji in-house w europejskim prawie zamówień publicznych wynikał bowiem z uznania przez Trybunał Sprawiedliwości, że państwo członkowskie ma interes w realizowaniu usług użyteczności publicznej wyłącznie w ramach struktur sektora publicznego.

Zgodnie z wyrokiem Trybunału z 4 maja 2017 r. w sprawie Esaprojekt wykonawca indywidualnie biorący udział w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego nie może powoływać się na doświadczenie grupy wykonawców, której był członkiem przy realizacji innego zamówienia publicznego, jeżeli faktycznie i konkretnie w jego realizacji nie uczestniczył. Orzeczenie to, wydane w kontekście polskiego przetargu, komentowane jest w Polsce jako kontrowersyjne. Czy jednak konkluzja Trybunału dotycząca wymogu posiadania przez wykonawcę doświadczenia w postaci faktycznie wykonanej przez niego pracy może być dyskusyjna?

Zgodnie z niedawnym wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE przepisy polskiego Prawa zamówień publicznych dopuszczające poleganie na potencjale podmiotu trzeciego na potrzeby spełnienia kryteriów selekcji są zgodne z prawem unijnym.

Planowana nowelizacja Prawa zamówień publicznych tylko z pozoru zmienia zasady modyfikacji umowy w sprawie zamówienia publicznego. Tak naprawdę decydujące znaczenie nadal mają reguły wypracowane w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE i zebrane w dyrektywie 2014/24.