Ministerstwo Finansów otwarte na uwagi i sugestie w zakresie Programu Współdziałania | Co do zasady

Niedawno pisaliśmy o planowanym wdrożeniu Programu Współdziałania, w ramach którego wybrani podatnicy uzyskaliby możliwość stałej współpracy z Szefem Krajowej Administracji Skarbowej. Taka współpraca umożliwiałaby między innymi podejmowanie decyzji co do strategii podatkowej w porozumieniu z organem władnym do weryfikacji prawidłowości rozliczeń podatnika. Do 26 maja 2020 r. podatnicy mogą przesyłać do Ministerstwa Finansów uwagi i sugestie dotyczące wybranych dokumentów istotnych dla Programu.

O planowanym wprowadzeniu Programu Współdziałania pisaliśmy już w artykule (R)ewolucja w stosunkach podatnik – organy podatkowe.

Wciąż dopracowywane są szczegóły Programu. W toku prac na stronie internetowej podatki.gov.pl udostępniono projekty dokumentów dotyczących Programu Współdziałania:

• Wytyczne w zakresie Ram Wewnętrznego Nadzoru Podatkowego,
• Podręcznik dla uczestnika Programu Współdziałania wraz z załącznikami:
  • Otwartym katalogiem rodzajów ryzyka podatkowego opracowanym na potrzeby niezależnego audytu funkcji podatkowej,
  • Praktycznym poradnikiem w zakresie metod doboru próby w audycie podatkowym i niezależnym audycie funkcji podatkowej w ramach Programu Współdziałania,
  • Otwartym katalogiem zdarzeń podlegających raportowaniu w ramach Programu Współdziałania.

Dostępny jest także Raport z konsultacji podatkowych w zakresie zasad funkcjonowania programu współdziałania.

Aktualnie – do dnia 26 maja 2020 r. – podatnicy mogą zgłaszać uwagi i sugestie dotyczące projektowanych dokumentów.

Wytyczne w zakresie Ram Wewnętrznego Nadzoru Podatkowego

Dokument jest zbiorem ogólnych, choć licznych wymogów dotyczących procesów i procedur związanych z wykonywaniem zobowiązań podatkowych stawianych uczestnikom Programu.  Stanowią one podstawę dla rozważań na temat budowy systemu tax compliance i budowania podatkowego corporate governance w spółce.

Wytyczne adresowane są do dużych podatników, którzy mają zostać objęci Programem Współdziałania.

Niemniej w wielu aspektach wytyczne zawierają treści na tyle uniwersalne, by w przyszłości stanowić przydatną wskazówkę dla szerszego grona podmiotów, w szczególności prowadzących działalność gospodarczą na szerszą skalę. Wytyczne pomocniczo będzie można stosować jako punkt wyjścia do dyskusji o tym, jak budować system tax compliance oraz jak organy mogą postrzegać rozkład ryzyka podatkowego w grupach kapitałowych oraz alokować ryzyko osobiste do osób zarządzających sprawami finansowymi spółki.

Z jednej strony można postrzegać to jako okoliczność korzystną z uwagi na większą przewidywalność kierunków argumentacji organów w przypadku sporów ogniskujących się wokół zarządzania ryzykiem. Z drugiej strony rodzi się obawa, że standardy, które zostały zaprojektowane dla dużych podmiotów, będą traktowane przez organy jako wytyczne uniwersalne, co przełoży się na wzmocnienie presji regulacyjnej wobec mniejszych podatników.

Podręcznik dla uczestnika Programu Współdziałania

Podręcznik ma służyć budowaniu wiedzy o Programie Współdziałania oraz systematyzacji instytucji, które nie zostały szczegółowo uregulowane przepisami w taki sposób, by zapewnić ich jednolite stosowanie. Dokument porusza liczne aspekty związane z przystąpieniem do Programu Współdziałania i prawidłowym funkcjonowaniem w jego ramach.

Podręcznik wyjaśnia także jednoznacznie, że obowiązki podatnika opisane w Wytycznych dają jedynie przedsmak ciężaru organizacyjnego spoczywającego na podatniku. W dokumencie znajduje się bardziej szczegółowy opis zasad audytów, raportowania oraz zakresu czynności nadzorczych ze strony Szefa Krajowej Administracji Skarbowej.

Wobec licznych uregulowań dotyczących obowiązków podatnika, stawiając się w roli podatnika oczekiwalibyśmy uzupełnienia podręcznika o zbiór dobrych praktyk w zakresie instytucji porozumienia podatkowego. Porozumienie takie w wielu przypadkach może stanowić zasadniczą korzyść wynikającą z uczestnictwa w Programie.

Pozostałe dokumenty

• Otwarty katalog rodzajów ryzyka podatkowego opracowany na potrzeby niezależnego audytu funkcji podatkowej składa się z dwóch części.

Pierwsza część dotyczy ryzyka w zakresie prawidłowości wypełniania obowiązków podatkowych. Katalog obejmuje przykładowe ryzyka związane z podatkami CIT, VAT, PIT, PCC i akcyzą.

Druga część dotyczy ryzyka organizacyjnego. Katalog obejmuje potencjalne wady systemu zarządzania ryzykiem, kontroli wewnętrznej, audytu wewnętrznego oraz niedoskonałości w zapewnianiu zgodności działalności z przepisami prawa i regulacjami wewnętrznymi.

• Praktyczny poradnik w zakresie metod doboru próby w audycie podatkowym i niezależnym audycie funkcji podatkowej w ramach Programu Współdziałania to narzędzie kierowane przede wszystkim do audytorów, którzy prowadzić będą audyty wobec podatnika. Opracowanie może „stanowić pewną pomoc w zakresie metod doboru próby, które będą stosowane w ramach audytu podatkowego”.

• Otwarty katalog zdarzeń podlegających raportowaniu w ramach Programu Współdziałania służy identyfikacji istotnych zdarzeń, które wymagać będą raportowania. Katalog jest obszerny, a przy tym ma charakter jedynie przykładowy. Projekt Podręcznika wskazuje, że podatnik niepewny, czy dane zdarzenie podlega raportowaniu, może skonsultować się z osobą kontaktową po stronie KAS.

Wojciech Marszałkowski, adwokat, Michał Nowacki, radca prawny, doradca podatkowy, praktyka podatkowa kancelarii Wardyński i Wspólnicy