Correspondence with in-house lawyer not covered by attorney-client privilege | In Principle

14 września br. ETS wydał wyrok w sprawie Akzo Nobel Chemicals Ltd., największego na świecie producenta farb. Wyrok ten okazał się zgodny z opinią rzecznika generalnego Juliane Kokott, która powątpiewała w możliwość pełnej niezależności etatowego prawnika – to właśnie niezależność adwokata jest bowiem przesłanką objęcia tajemnicą korespondencji, jaką prowadzi on z klientem.

Spór zaczął się w lutym 2003 roku, gdy Komisja Europejska przeprowadziła w pomieszczeniach spółki kontrolę mającą na celu znalezienie dowodów ewentualnych praktyk antykonkurencyjnych. Urzędnicy sporządzili wówczas kopie dokumentów, z których część, zdaniem Akzo Nobel, stanowiła poufną korespondencję zarządu z wewnętrznym radcą prawnym.

W kwietniu 2003 roku firma zakwestionowała legalność dołączenia do akt spornych dokumentów. Komisja odrzuciła jednak wniosek o objęcie tych dokumentów ochroną tajemnicy komunikacji między adwokatem a klientem. Akzo Nobel zwróciła się wówczas do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, wnosząc o stwierdzenie nieważności tej decyzji.

Europejski Trybunał Sprawiedliwości oddalił jednak odwołanie, zgadzając się z Sądem Pierwszej Instancji, że tajemnicą jest objęta tylko korespondencja z „niezależnym adwokatem, czyli adwokatem niezwiązanym z klientem stosunkiem pracy”. Tymczasem w przypadku prawników wewnętrznych, ze względu na ich „osobową, funkcjonalną, strukturalną i hierarchiczną integrację” w ramach spółek, które ich zatrudniają, nie można mówić o pełnej niezależności.

– Dużo osób może twierdzić, że ten wyrok jest niesprawiedliwy, ponieważ radca prawny pracujący wewnątrz przedsiębiorstwa jest tak samo niezależny jak adwokat lub radca prawny z zewnętrznej kancelarii prawnej – mówi Marek Szydłowski, doradca kancelarii Wardyński i Wspólnicy. – Jednak radca prawny wewnątrz przedsiębiorstwa często jest bardzo istotną częścią zespołu zarządzającego firmą. Oznacza to, że może wykraczać poza swoją rolę doradcy i wchodzić w buty osoby zarządzającej. Z tego punktu widzenia potraktowanie go tak samo jak innych osób zarządzających przedsiębiorstwem jest zrozumiałe.